Eerder dit jaar was er een fakkeltocht uit onvrede tegen de gaswinning door de NAM
NOS Nieuws

'Eindelijk komt er een parlementaire enquête naar de gaswinning'

Eindelijk komt er een parlementaire enquête naar de gaswinning en de bevingsschade in Groningen, verzuchten bewoners en belangengroepen. Er is blijdschap vanwege de inzet van dit zware politieke middel voor waarheidsvinding, maar het vertrouwen, dat de politiek juist wil herstellen met de enquête, blijft broos. Dat blijkt uit een rondgang langs de betrokkenen.

Zij vragen zich vooral af waarom er met de enquête wordt gewacht tot het herstel van woningen en schadeafhandeling op gang is gekomen. Die liggen nu al tijden nagenoeg stil. De enquête begint daardoor op z'n vroegst in 2020, maar kan door eventuele tragere politieke besluitvorming tot later worden uitgesteld.

Minister Wiebes van Economische Zaken noemt het logisch dat de enquête er komt. "We hebben onvoldoende snel onder ogen gehad dat gaswinning voor Groningers hele negatieve gevolgen had", zegt hij. Hij erkent dat de enquête laat is, "net als een heleboel dingen in de eindfase (van de gaswinning, red.) aan de late kant waren". Toch vindt hij het belangrijk dat versterking en schadevergoeding eerst op orde is. "Dat heeft voorrang."

'Dubbel gevoel'

Precies vanwege alle vertraging heeft bewoner Klaasje Pen uit Overschild "een dubbel gevoel" over de aangekondigde enquête. Haar huis moet worden gesloopt omdat het onveilig is, net als veel andere huizen in het dorp. "Ik ben bang dat de enquête het hele proces van versterken en opnieuw bouwen vertraagt. Dat duurt nu al zo lang en we weten nog steeds niet wat er gaat gebeuren."

Verslaggever Kysia Hekster peilde de meningen in Overschild, waar veel huizen zijn beschadigd door de bevingen:

Bewoners aardbevingsgebied zijn vertrouwen in overheid kwijt

"Het is wel een domper dat het op de lange baan wordt geschoven", zegt ook Derwin Schorren van bewonersorganisatie de Groninger Bodem Beweging. Het is altijd manana (morgen, red.) daar in Den Haag. Het moet zo snel mogelijk, want dan kun je er nog iets mee. Ik begrijp dat parlementaire enquêtes vaak zijn bedoeld als een evaluatie. Maar je kunt ook tussentijds evalueren."

Het Groninger Gasberaad, de koepelorganisatie van betrokken maatschappelijke organisaties, staat er hetzelfde in: "Als de enquête pas begint als het hele proces achter de rug is, is dat mosterd na de maaltijd", zegt Susanne Top. Zij is bovendien benieuwd welke vragen centraal zullen staan bij de enquête. Die vragen zijn nu nog vrij ruim geformuleerd. Zo moet het onderzoek duidelijk maken wie welke risico's heeft genomen, hoe de schade is ontstaan, wat er anders had gekund en welke lessen er kunnen worden getrokken voor de toekomst.

Gaskraan wagenwijd open, hoe dan?

Een suggestie komt van bewoner Annemarie Heite uit Bedum. Zij hoopt dat oud-minister Kamp openheid van zaken moet geven, vertelt ze Nieuwsuur. "Hoe is het mogelijk dat hij nog in 2013 de gaskraan wagenwijd heeft opengezet. Daar moet een antwoord op komen."

De VVD'er Jan Kamminga, die al sinds 2014 een prominente rol speelt in de overleggen tussen Economische Zaken, de NAM en de Groningers, wil verder terug in de tijd, naar het begin van de gaswinning: "De eerste afspraken tussen het Rijk en Shell en Exxon zijn nooit openbaar gemaakt. Die moeten nu ook boven tafel komen. De verhoudingen tussen het Rijk, de provincie en de NAM zijn nooit duidelijk geworden. Dat heeft voor veel maatschappelijke onrust gezorgd."

Ook zijn de afspraken tussen de NAM en het schadeloket Centrum Veilig Wonen nooit openbaar gemaakt. De NAM zou zich te veel bemoeien met het centrum voor bevingsschade, ook nadat Wiebes had aangekondigd dat de NAM geen inspraak meer zou hebben. "Dat is altijd schimmig gebleven", zegt Kamminga. "Dat hoort niet. Dat contract moet ook boven tafel komen. Er is veel te veel geheim gebleven."

Opluchting

Kamminga hoopt dat de verplichte verklaringen onder ede, zoals een parlementaire enquête voorschrijft, de lucht klaren in Groningen. "Ook als er niets te verbergen is en ook als de NAM er niet als de grote boeman uitkomt, dan zal de opluchting onder de Groningse bevolking enorm zijn. Eindelijk weten we hoe het zat en hoe het zit. Eindelijk is er dan rust."

In de onderstaande video reageren belangenverenigingen op de aangekondigde enquête. "Het is mosterd na de maaltijd."

'De rol van de overheid kan niet onderbelicht blijven'

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl