'Turkije heeft programma om tegenstanders te ontvoeren en martelen'

De Turkse regering heeft een programma opgezet om politieke tegenstanders te ontvoeren en te martelen. Ze worden dan gedwongen om verklaringen af te leggen tegen aanhangers van moslimgeestelijke Fethullah Gülen, een aartsvijand van president Erdogan. Die ontvoeringen vinden ook in het buitenland plaats, zegt een samenwerkingsverband van een aantal vooraanstaande media, zoals de Duitse publieke omroep ZDF, de Duitse onderzoeksgroep Correctiv, de Franse krant Le Monde en de Israëlische krant Haaretz. De journalisten bekeken geheime documenten en video's en spraken getuigen en slachtoffers.

Bedreigingen

Het programma zou worden uitgevoerd door de Turkse geheime dienst MIT. Twee slachtoffers spraken met journalisten van Correctiv en het ZDF-programma Frontal21. Ze vertelden onafhankelijk van elkaar dat ze op straat in Turkije in een donker busje werden getrokken, een zak over hun hoofd kregen en naar een geheime gevangenis werden gebracht.

Daar ging de zak alleen van hun hoofd als ze personen op foto's moesten identificeren. Ze werden geslagen en met seksueel geweld bedreigd. Een van de mannen werd met ontkleed onderlijf op de grond gelegd. "Ze gingen op me zitten alsof ze elk moment een seksspeeltje gingen uitproberen. Toen zeiden ze: 'Wat we met jou doen, doen we ook met je vrouw, je moeder en je vader. Dan laten we je kinderen toekijken'."

Harde muziek

De ander zegt dat hem elektrische schokken werden toegediend en dat hij uren achtereen moest blijven staan. Ook moest hij naar harde militaire muziek luisteren. "Na een tijd houd je dat niet meer vol. Je krijgt dorst en wordt moe. Als je neerviel, werd je geslagen en geschopt."

Doel van de martelingen was om belastende verklaringen in handen te krijgen die in de processen tegen Gülen-aanhangers kunnen worden gebruikt. De mannen kwamen vrij, nadat ze zich bereid hadden verklaard om een anonieme getuigenis af te leggen.

De directeur van de Duitse afdeling van de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch zegt dat hij tientallen van dit soort gevallen kent. "We moeten ervan uitgaan dat dit systematisch gebeurt", zei hij tegen de ZDF.

In het buitenland

Al langer is bekend dat in het buitenland vermeende politieke tegenstanders van de Turkse regering worden ontvoerd om naar Turkije te worden gebracht. De onderzoekers noemen Maleisië, Azerbeidzjan, Gabon, Oekraïne, Moldavië en Kosovo.

In de Kosovaarse hoofdstad Pristina zijn op 29 maart van dit jaar zes Turken door de plaatselijke politie opgepakt en op het vliegveld aan een Turkse geheime dienst overgedragen. Ze verdwenen in een vliegtuig dat door de MIT wordt gebruikt.

Bij de Duitse regering zijn deze praktijken bekend. In antwoord op vragen uit de Bondsdag schreef het ministerie van Binnenlandse Zaken dat de betrokken landen aan de overbrenging naar Turkije meewerken.

Gülen

De regering van president Erdogan zegt dat de in de VS wonende geestelijke Fethullah Gülen en zijn aanhangers verantwoordelijk waren voor de mislukte staatsgreep van 2016.

"De Gülenisten die gevlucht zijn en zich veilig wanen, halen we stuk voor stuk terug om ze aan justitie over te dragen", zei Erdogan nog in juli van dit jaar.