Syriërs keren terug naar Oost-Ghouta: 'Ik wil naar huis'
Hier en daar zie je ze de wijk in rijden, kleine pick-uptrucks. Volgeladen met huisraad, matrassen, een kachel. Na jaren als vluchteling elders te hebben gewoond kiezen sommige Syriërs om terug te keren naar Oost-Ghouta. De wijk ten oosten van Damascus was jarenlang in handen van rebellen.
Nadat het Syrische leger, met steun van Rusland, het gebied had heroverd, vertrokken de rebellen en hun families. Ook aanhangers van de rebellengroepen stapten in de bussen die klaar stonden om hen naar Idlib te vervoeren; de regio in het noordoosten van Syrië, waar zich nu nog tienduizenden strijders bevinden en waar een broos staakt-het-vuren van kracht is.
Marcel van der Steen neemt ons mee naar Oost-Ghouta:
Mensen die nu terugkeren, zijn aanhangers van Bashar al-Assad, of doen net alsof. In ieder geval prijzen zij hun president voor de camera. Tot tevredenheid van de door de overheid verstrekte begeleider. Ook al is de grootste schade in hun wijk aangericht door het Syrische leger en Russische bombardementen.
Zoals Mahmoud Shahada Ali. Hij woont samen met zijn vrouw en kinderen in een huis dat provisorisch is opgeknapt. Een hele muur was weggeslagen, maar die staat weer. Verder zitten er nog overal gaten in en is het dak deels ingestort. "Dit huis is geen veilige plek. Kijk naar de muren en het plafond. Ze durven er zelfs niets aan te repareren, bang dat het zal instorten."
Voor het journaal maakte Marcel van der Steen deze reportage over het gezin van Mahmoud:
Rondom zijn huis staan hele gebouwen leeg. Gordijnen wapperen door de gesprongen ramen. De buren zijn nog niet teruggekeerd. Mogelijk omdat zij niet onder Assad willen leven en elders een beter leven hebben gevonden.
De 19-jarige Ajham Masaljee moet er niet aan denken. Hij kon niet wachten om terug te keren, na jaren bij zijn oma in Damascus te hebben gewoond. Vandaag is hij met zijn vader de wijk binnengereden, in zo'n volgeladen pick-up.
De matrassen gaan als eerste naar boven. "Het gaat weer goed met het land. Beter kan het niet. Ik wil terug naar huis." Nog een paar weken en dan is het appartement weer klaar voor de rest van de familie. Dan kunnen ook zijn moeder, broers en zusje terugkeren.
Terugkeer ver weg
Maar de huizen van veel buren zullen leeg blijven. Oude vrienden die tegen Assad streden en kozen voor steun aan de rebellen. Die zitten vast in Idlib, met zo'n drie miljoen andere burgers. Omsingeld door het Syrische leger, Russische soldaten, Iraanse strijders. Voor hen is terugkeer nog ver weg.
Ook al zegt de overheid bereid te zijn tot vergeving, samenleven lijkt op dit moment onmogelijk. "Dat wil ik niet", zegt Ajham. "Die mensen hebben hun eigen waarheid. Ik heb geen hoop. Degenen die het de eerste keer hebben vernietigd, doen dat misschien wel een tweede en derde keer."
Zijn vader staat bij de bijna lege pick-up. Buurkinderen helpen de spullen naar boven dragen. Zij zijn in staat geweest om zelf de draad weer op te pikken. Maar dat geldt voor de meeste niet. Azzo Abu Aldahab van de gemeente Ein Tharma ziet het toch zonnig in. "We doen ons best om het hier nog beter te maken dan het al was."
Wie dat gaat betalen, weet hij niet. "Onze Russische vrienden hebben ons gedurende de crisis geholpen. Iran heeft ons ook geholpen. Hopelijk helpt iedereen Syrië om het beter te maken dan dat het was."
Maar geld van het westen of de Verenigde Staten hoeft hij niet. "Natuurlijk zal er geen rol zijn voor de mensen die Syrië hebben verwoest. Zij die dit hebben verwoest, kunnen niet helpen met het weer opbouwen."
