Beschimmelde kleurendia's van fotograaf Ed van der Elsken gered

Het Nederlands Fotomuseum heeft 42.000 kleurendia's van Ed van der Elsken gered. De kwetsbare plaatjes dreigden verloren te gaan door schimmel, maar zijn nu schoongemaakt.

Als een van de grootste Nederlandse fotografen is Ed van der Elsken (1925-1990) vooral bekend van zijn straatfotoreportages in zwart-wit, zoals uit het Amsterdam van de jaren 60 en 70. De laatste 25 jaar van zijn leven werkte hij echter vooral in kleur.

De dia's dreigden verloren te gaan doordat ze in Van der Elskens dijkhuis in Edam waren blootgesteld aan vocht. Het Fotomuseum, dat zijn nalatenschap beheert, zette daarom het restauratieproject op. Voor de restauratie was twee ton nodig.

Zelf vond Van der Elsken het craquelé-effect dat de schimmels gaven wel charmant. "Het deed hem denken aan oude schilderijen. Maar intussen is wel duidelijk dat de schade aan de dia's zonder behandeling desastreus is", zei restaurator Katrin Pietsch eerder.

Het museum ontwikkelde een procedure waardoor meerdere dia's tegelijk gereinigd konden worden, in plaats van stuk voor stuk. Daardoor konden medewerkers per dag 150 tot 200 dia's schoonmaken. In totaal duurde het project twee jaar.

De dia's werden voor de restauratie uit hun raampje verwijderd en bevestigd aan een flinterdun raamwerk. Het raamwerk kreeg vervolgens een wasbeurt in verschillende baden met chemicaliën, waarna het te drogen werd gehangen. Eenmaal gedroogd zijn de dia's per stuk gedigitaliseerd.

Om te vieren dat de dia's zijn gered, houdt het museum volgend jaar de eerste grote overzichtstentoonstelling van de kleurenfoto's van Van der Elsken.