'Als je niet oplet, is oorlog niet alleen iets uit de geschiedenisboeken'

• Hans Brom

  redacteur Buitenland

Op het Europese continent is vrede en veiligheid al generaties vanzelfsprekend. Sinds de Tweede Wereldoorlog werken de landen nauw samen, waar ze elkaar eerst vrijwel permanent naar het leven stonden.

Het is onmiskenbaar dat de Europese Unie (en voorgangers als EGKS, EEG en EG) daar een doorslaggevende rol in speelt. Door het nationale belang tot algemeen belang te maken, is niemand bereid dat gemeenschappelijk belang op het spel te zetten, omdat je dan ook in je eigen vingers snijdt.

Maar het lijkt erop dat de verbanden steeds meer gaan knellen, dat afspraken niet meer automatisch worden nagekomen, dat nationale belangen boven gemeenschappelijke oplossingen worden gesteld. Het blijkt dat sommige lidstaten niet langer bereid zijn tot overleg, maar kiezen voor een ramkoers. En dat zorgt voor wrijving met andere lidstaten.

Het Hongarije van Orbán bijvoorbeeld, dat Europese waarden als rechterlijke onafhankelijkheid en persvrijheid beperkt. Of Italië, dat het begrotingstekort tegen de afspraken in laat oplopen, terwijl ze daarmee de stabiliteit van de hele eurozone op het spel zetten.

Het zijn bewegingen die zagen aan de poten van de Europese Unie en mogelijk een voorbode zijn van verdere instabiliteit.

Europa-correspondent Bert van Slooten spreekt in een nieuwe aflevering van Europa deze week met Instituut Clingendael-deskundige Rem Korteweg over welke gevaren loeren voor het voortbestaan van de EU zoals we die nu kennen:

Van buitenaf loeren er ook gevaren. Rusland is volgens de westerse inlichtingendiensten bezig met een cyberoorlog om in Europa de democratische processen naar zijn hand te zetten en daarmee samenleving en bestuur te destabiliseren.

En Amerika is volop bezig voor zichzelf te kiezen, ten koste van het militaire en politieke bondgenootschap met Europa.

Het verleden leert dat alles aan verandering onderhevig is en dat niets permanent is. In ieder geval weet Europa hoe het is om in voorspoed te leven en is het niet waarschijnlijk dat die verworvenheid snel op het spel zal worden gezet.