Rechteloos werken: het leven als prostituee in Spaanse sekshotels

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

Het is nog geen zes uur in de avond en het is al druk in het sekshotel bij de centrale markthallen van Madrid. We hebben een kamer gehuurd op de zesde verdieping. Maar als de lift even stopt op de derde en de deuren openschieten, zien we een gang vol met vrouwen in lingerie, onderweg naar hun klanten in de kamers. "In het hotel werken de prostituees dag en nacht", vertelt Evelin Rochell, die we interviewen in onze hotelkamer. "We zijn de slaven."

Ze komt uit Colombia en doet het al vijftien jaar. "Ik ben prostituee geworden omdat ik dat wil, ik heb er zelf voor gekozen", herhaalt Rochell een paar keer tijdens het gesprek. Ze heeft vier klanten per nacht en is een van de zestig tot zeventig vrouwen die permanent in het sekshotel wonen en werken.

Het gebeurt in een sfeer van illegaliteit, omdat prostitutie in Spanje is verboden. Toch gaan de bordeelhouders of hoteldirecties in de praktijk vrijuit, legt Rochell uit. Prostituees in de seksclubs werken zélf om de ruimte te huren waar ze hun klanten bedienen. In de kamers worden de vrouwen vervolgens rechtstreeks betaald door de klant. "Zo hebben hoteldirecties nooit problemen als er een politie-inval is."

Het is voor bordeelhouders een perfect systeem, waarin de prostituees volgens Evelin als slaaf in West-Europa eindigen. "We hebben geen rechten. Zij zeggen wanneer en hoelang wij moeten werken, zij zeggen wat voor kleren we moeten aantrekken, zij zeggen dat we bepaalde dingen voor de klanten moeten doen. Maar we hebben nergens recht op. We hebben geen recht op bankrekeningen, op medische zorg." Ze kijkt me smalend aan. "De hoteleigenaar wint. Altijd."

Prostitutie in Spanje is een enorme zwarte economie waarin zeker 45.000 vrouwen actief zijn. Al zijn het voorzichtige schattingen. Andere rapporten houden het op 100.000 sekswerkers. De mensen, vooral vrouwen, werken in ongeveer 1500 seksclubs. Zeker 2,5 miljoen klanten maken gebruik van ze in een land, waar seks hebben met een prostituee voor veel mannen een leuke afsluiter is na een avondje stappen.

Vakbond

Rochell kreeg enige bekendheid toen ze rechtszaak begon tegen de hoteldirectie van een club waar ze eerder werkte. Ze verloor het proces omdat ze juridisch maar weinig kon beginnen. Ook is ze betrokken bij de recente acties van sekswerkers die het recht op een vakbond opeisen.

Door een vergissing bij het ministerie van Sociale Zaken lukte het de vrouwen hun bond ingeschreven te krijgen. Al kon de directrice van het ministerie na het ontdekken van de administratieve fout vertrekken. En haastte de progressieve Spaanse regering zich met het weer uitschrijven van de hoerenbond.

"Zeker, we zijn een feministische regering", ageert regeringswoordvoerster Isabel Celaá. "En we zijn tegen prostitutie. Bij u in Nederland kan het anders geregeld zijn, maar hier in Spanje doen we het op onze eigen manier. We gaan dus geen enkele vakbond toestaan."

Maar de strijd is daarmee zeker niet voorbij, legt een medewerkster uit van de werkgroep voor prostituees Hetaira (de naam van vrouwen in het oude Griekenland die mannen vergezelden en seksuele diensten deden). Ze heet Byonce, maar dat is niet haar echte naam. Vrouwen die precair werk doen worden door deze feministische regering in de steek gelaten, schampert ze. "Ze zien niet in dat ook wij ons recht op werk hebben. Net als iedere andere arbeider in Spanje."

Net zo feministisch

Byonce noemt het onzin dat het overgrote deel van de vrouwen in het sekswerk gedwongen wordt tot het werk. "Prostitutie is altijd gezien als arbeid die vrouwen onwaardig is. Maar vrouwen hebben het recht het werk te doen waar zij voor kiezen, te doen met hun lichamen wat zij willen. Dat is net zo goed feministisch. Het betekent dat ook wij rechten en verplichtingen eisen. We willen ziektekostenverzekering, pensioenopbouw en belasting betalen."

Na de bedompte lucht in het sekshotel bij de markthal waait het verfrissend in het park van de wijk Vallecas. Het sekswerk is wreed, erkent Evelin Rochell. "Je krijgt een paar keer per nacht te maken met mannen die jou uitzochten omdat ze alleen maar willen neuken." Maar ze is ook een van de weinige prostituees die in haar aanklacht haar gezicht durft te tonen.

"Er is heel veel angst. De seksbazen zijn mensen met geld en macht. Maar ik ben niet bang voor ze. Omdat ik zelf beslis op welke dag ik dood ga, lieverd. Ik ga geen dag eerder. En geen dag later."