Nobelprijs voor Scheikunde naar onderzoek voor groene chemische industrie
De Nobelprijs voor Scheikunde is dit jaar deels toegekend aan een Amerikaanse, en deels aan een Amerikaan en een Brit. De winnaars delen een geldbedrag van omgerekend ruim 860.000 euro.
De Amerikaanse Frances H. Arnold kreeg de prijs voor haar onderzoek naar de gestuurde evolutie van enzymen. Dat zijn proteïnen of eiwitten die chemische reacties veroorzaken. De enzymen die Arnold efficiënter wist aan te sturen worden nu onder meer gebruikt om biobrandstof en geneesmiddelen te produceren. Ze is pas de vijfde vrouwelijke winnaar van de Nobelprijs voor Scheikunde.
De Amerikaan George P. Smith en de Brit Gregory P. Winter werden geëerd voor hun werk op het gebied van bacteriofagen. Dat zijn kleine virussen die specifieke bacteriën besmetten en kunnen worden gebruikt om nieuwe proteïnen en geneesmiddelen te ontwikkelen.
De Koninklijke Zweedse Academie voor Wetenschappen, die de prijs toekende, roemt de winnaars voor hun bijdragen aan een groene chemische industrie.
Eervolle vermelding Nederlander
In het begeleidende document was er een eervolle vermelding voor Willem P.C. Stemmer, een Nederlandse moleculair bioloog die in 2013 overleed. Stemmer leverde een belangrijke bijdrage aan het onderzoek van Arnold.
Arnolds ideeën over de gestuurde evolutie van enzymen werden door Stemmer naar een hoger plan getild, door de introductie van paring in reageerbuizen. Al in 1994 bewees Stemmer dat het mogelijk was om enzymen in reageerbuizen veel sneller te laten evolueren door dna 'op te knippen' en de stukjes door elkaar te husselen.
Biomoleculen
Vorig jaar ging de prijs naar onderzoekers uit Zwitserland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten voor hun bijdragen aan de ontwikkeling van een microscooptechniek voor het bestuderen van biomoleculen. De techniek is belangrijk in onder meer het onderzoek naar het zikavirus.
De Nobelprijs voor Natuurkunde werd gisteren gewonnen door Arthur Ashkin, Gérard Mourou en Donna Strickland vanwege hun uitvindingen op het gebied van laserfysica.
