Twee keer opgegeven en toch nog in leven dankzij immuuntherapie

• Danny van Zeggelaar

  redacteur Online

Tot twee keer toe werd Rob Admiraal (71) opgegeven. Zes jaar geleden ontdekte hij een melanoom in zijn kin. Het melanoom werd twee keer weggesneden, maar het bleek niet genoeg.

De kanker zaaide uit. Naar zijn hals, schouder, de longen en lever. "De situatie was hopeloos", zegt Admiraal. "Er was nog maar één redding: naar het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis." En nu is hij nog altijd in leven en zelfs kankervrij.

Bij dat ziekenhuis in Amsterdam werd getest met immuuntherapie. Vandaag kregen een Amerikaan en een Japanner de Nobelprijs voor de Geneeskunde, omdat ze werkten aan het stimuleren van het immuunsysteem van het menselijk lichaam, zodat dat zelf de tumoren aanvalt.

Prof. dr. John Haanen legt uit wat het belang is van de ontdekkingen van Nobelprijswinnaars James P. Allison en Tasuku Honjo:

Een soortgelijke proef werd ook gedaan bij Admiraal. Een jaar lang kreeg hij medicijnen voor de immuuntherapie, als onderdeel van een studie. "En die studie is wonderbaarlijk goed verlopen", vertelt hij vanuit het ziekenhuis. "Toen ik vroeg aan de dokter wat er zou gebeuren als ik daar niet aan mee ging doen, was het antwoord simpel: 'dan ben je er over drie maanden niet meer'. Ik heb dus aardig langs de rand gemarcheerd."

Nieuwe medicatie

Immuuntherapie bestaat uit een reeks nieuwe medicijnen. "De twee hebben ongelofelijk vooruitstrevend werk verricht in de jaren 90", zegt internist-oncoloog prof. dr. Haanen van het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis over de ontvangers van de Nobelprijs. "Ze hebben de checkpoint-remmers ontdekt, die de rem van het afweersysteem halen. En daardoor zie je hele grote effecten van het afweersysteem tegen kanker optreden, die we vroeger niet voor elkaar kregen."

De behandeling voor Admiraal bestaat uit een mix van medicijnen en therapie. "Ik heb een bestaande chemo moeten spuiten in mijn been, interferon. En ik ben een nieuw medicijn gaan slikken, atezolizumab", zegt hij. "Die combinatie heeft mij geweldig geholpen. De bijwerkingen zijn normaal een dik boekwerk. Maar ik heb bijna geen bijwerkingen gehad. Een keer raakte ik in shock, omdat het medicijn in een half uur werd toegediend. En ik had wat griepverschijnselen."

Hij merkte zelf amper dat hij die hele tijd ernstig ziek was. "Dat is het gekke. Iedereen zegt dat het levensgevaarlijk is en dat het link is. Maar ik heb dat nooit zo ervaren."

Leven gered

Admiraal is een van de vele patiënten die nu voordeel heeft van deze therapie. Haanen: "De ontdekking betekent afname van ziekte, langdurige positieve effecten en misschien bij een kleine groep zelfs genezing. Maar genezing is een lastig begrip. De volgtijd is voor veel middelen nog te kort."

Dat de Amerikaan en Japanner nu de Nobelprijs hebben gekregen, vindt Admiraal "helemaal geweldig" en "groots". "Ik kan wel zeggen dat wat zij hebben gedaan, mijn leven heeft gered." Internist-oncoloog Haanen had eigenlijk verwacht dat ze de prijs een paar jaar geleden al zouden krijgen, omdat ze de ontdekking al in de jaren 90 deden. "Ze zijn absoluut een terechte winnaar."

Admiraal is inmiddels al een jaar kankervrij. "Dat is een heel opgelucht gevoel. Ik moet om de vier maanden terugkomen voor controle en in die periode voel ik mij prima. Maar voor ieder bezoek aan het ziekenhuis, ben ik toch altijd weer zenuwachtig."