Een coalitie smeden? Voor je het weet ben je drie maanden verder

  • Ben Meindertsma en Hugo van der Parre

    Researchredacteuren

  • Ben Meindertsma en Hugo van der Parre

    Researchredacteuren

Er is verkend, geïnformeerd en zelfs geformeerd, maar in deze gemeenten is het toch nog niet gelukt. Soms hangt het op een inhoudelijk dossier, elders was men er inhoudelijk wel uit, maar klapte het op de wethouders. En in weer andere gemeenten is de gemeenteraad dermate gefragmenteerd dat het bijna ondoenlijk is om een coalitie te smeden die iedereen recht doet.

Zeven voorbeelden van probleemformaties.

Beesel

In het Limburgse Beesel stonden de bloemen al klaar, maar sneuvelde de beoogde coalitie op de finish. Op de dag dat drie nieuwe wethouders van de lokale partijen VLP en Beeselse Lijst zouden worden geïnstalleerd, eind mei, besloot de gemeenteraad om alsnog te kijken naar een raadsbrede coalitie van alle vier de partijen. Dat kon doordat een raadslid van Beeselse Lijst, nodig voor een meerderheid, daar opeens voor stemde. Een week later stapte het betreffende raadslid op, waardoor de oude meerderheid weer hersteld leek. Toch kijken twee verkenners nu naar de mogelijkheden voor een raadsbrede coalitie.

Castricum

Ruzie over wethouders stond een coalitie in Castricum in de weg. De gemeenteraad van 25 leden bestaat uit tien partijen. Die hebben met elkaar een raadsbreed akkoord gesloten. De lokale partij CKenG slaagde er niet in om met twee kandidaat-wethouders te komen, waarvan de andere partijen er een mochten kiezen, en viel daarmee buiten de boot. Formateur Theo van Eijk heeft nu een minderheidscollege voorgesteld van CDA, VVD en de lokale partij DVL.

Enkhuizen

Een tamelijk bijzondere situatie: de raad van 17 zetels is versplinterd over 9 fracties die er samen niet in slaagden om een coalitie te smeden. "Een coalitie vormen is hier onmogelijk", concludeerde een formateur al in april. Sindsdien praten alle fracties mee om te komen tot een raadsbreed akkoord, dus zonder coalitie en oppositie. Voor Enkhuizen is dat overigens niet uniek. Nadat vorig jaar een coalitie sneuvelde, bestaat het college uit twee onafhankelijke wethouders die niet verbonden zijn aan een coalitie.

Oudewater

In Oudewater, een gemeente met 10.000 inwoners, nemen ze de onderhandelingen heel serieus. De formatie gaat volgens Haags voorbeeld met een hoofdtafel en vier zijtafels. Aan die zijtafels zitten de specialisten van de drie partijen (VVD/D66, De Onafhankelijken en ChristenUnie/SGP) te praten over de thema's Speerpunten, Samenleving, Samenwerking Woerden en Ruimte en Financiën. Elk van de zijtafels heeft een onafhankelijk voorzitter en een notulist. Het geheel staat onder leiding van een procescoördinator. Ze hopen hun akkoord op 12 juli te kunnen presenteren.

Rotterdam

De bekendste probleemformatie vindt plaats in Rotterdam. Na een weken durende patstelling tussen GroenLinks, de VVD en Leefbaar Rotterdam, werd laatstgenoemde uiteindelijk buitengesloten. Nu zijn er maar liefst zes partijen nodig om rond te komen. Volgende week wordt naar verwachting een coalitieakkoord gepresenteerd door VVD, GroenLinks, D66, PvdA, CDA en ChristenUnie/SGP. Rotterdam krijgt tien wethouders om alle betrokken partijen aan hun trekken te laten komen.

Uitgeest

Formateur Henry Meijdam zoekt al twee maanden naar een werkbare coalitie. Nadat verschillende combinaties zijn onderzocht is de meest recente optie een combinatie van de lokale partij Progressief Uitgeest met PvdA, VVD en D66, samen goed voor 11 van de 15 zetels. Heet hangijzer is of er wel of niet een integraal kindcentrum moet komen, waar al vijftien jaar over wordt gediscussieerd. Daarin moeten het basisonderwijs, de kinderopvang, een bibliotheek en de GGD jeugdzorg worden samengebracht.

Wassenaar

Eind mei klapten de onderhandelingen tussen VVD, CDA en Hart voor Wassenaar omdat Hart voor Wassenaar een extra lastenverzwaring van 2 miljoen euro wilde doorvoeren. Daar voelden CDA en VVD niks voor, want het zou elke inwoner 80 euro gaan kosten. Nu onderhandelen VVD en CDA met Lokaal Wassenaar! en D66. Dat zou een coalitie van 14 van de 21 zetels opleveren.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl