Litouwen beschermd door NAVO-troepen én een elfenleger
Koning Willem-Alexander is bijna klaar met zijn serie staatsbezoeken aan de Baltische staten. Eind van de middag brengt hij in het Litouwse Rukla een bezoek aan de bijna 300 Nederlandse militairen van NAVO-missie Enhanced Forward Presence.
De militairen zijn dan net terug van de jaarlijkse Sabelslag-oefening, dit jaar met 18.000 militairen uit 19 landen. De NAVO besloot in 2016 dat extra troepen nodig waren aan de oostgrens met Rusland, om de solidariteit met de Baltische landen te onderstrepen.
Naast militaire dreiging uit Rusland heeft Litouwen ook te maken met grootschalige online aanvallen. "We zitten echt in de frontlinie. Alle inwoners van ons land zouden zich moeten verdedigen", zegt Giedrius Sakalauskas op een terras in het centrum van hoofdstad Vilnius.
Hij is één van de duizenden leden van het Litouwse elfenleger, dat online vecht tegen Russische trollen. "Wie vechten er tegen trollen? Elfen natuurlijk! En daarom noemen we onszelf zo", zegt collega-elf Ricardas Savukynas, in het dagelijks leven business consultant.
Het Litouws elfenleger werd in 2014 opgericht, na de annexatie van de Krim door Rusland. Litouwen vreesde een herhaling van het Krimscenario binnen de eigen grenzen. Het land kent een grote Russische minderheid, een overblijfsel van de meer dan 50 jaar dat het land onderdeel van de Sovjet-Unie was.
In dit leger geen strakke hiërarchie, maar burgers die in hun vrije tijd in open en gesloten groepen op internet de online-oorlog met het grote Rusland aangaan. Onder de naar schatting 5000 elfen zijn ook enkele leden van de regering en parlementariërs te vinden, maar het is een burgerinitiatief zonder politieke achtergrond.
Er was inderdaad een ongeluk gebeurd, maar de rest hadden Russische trollen erbij verzonnen,
De elfjes houden de stroom aan nepnieuws vanuit Rusland niet alleen in de gaten. Ze bestrijden de berichten ook actief door nepaccounts aan Facebook te melden zodat die gesloten worden. Daarnaast helpen ze journalisten met het herkennen van nepberichten.
Tijdens NAVO-oefeningen, zoals nu, neemt het aantal nepberichten duidelijk toe, zeggen beide elfjes. "Vorige week verscheen opeens het bericht dat Amerikaanse tanks een Litouws kind gedood hadden bij een ongeluk. Er was inderdaad een ongeluk gebeurd met Amerikaanse gewonden, maar de rest hadden Russische trollen erbij verzonnen", zegt Giedrius Sakalauskas. "Een klassiek geval. Rusland ziet de NAVO als de vijand en valt die aan door aan te tonen dat die vijand zwak en slecht is, ongelukken krijgt en kinderen doodt."
Bereid om te vechten
Zelf vocht de vijftiger vroeger in het Sovjetleger, nu naar eigen zeggen 24 uur per dag "voor de toekomst van zijn vier kinderen" online tegen de Russen. Op zijn ene arm staan de namen van die vier kinderen getatoeëerd, op de andere 'je hebt geen recht op vrijheid als je er niet voor vecht".
Maar de trollen laten de elfjes niet zomaar hun gang gaan en vechten terug. Eind vorig jaar werden namen en foto's van leden van de elfjes op een Russische website openbaar gemaakt. "Natuurlijk zijn er bedreigingen richting ons. Maar toen die lijst gepubliceerd werd, kregen we er opeens 500 elfjes per dag bij. Allemaal mensen die met ons mee wilden doen", zegt Savukynas. "Ik ben er trots op dat Litouwers de dreiging vanuit Rusland begrijpen en dat iedereen bereid is voor ons land te vechten."
