Europa trakteert jeugd op treinkaartjes. Alleen voor de elite?
Het lijkt voor jongeren een fantastische kans. De Europese Commissie geeft deze zomer duizenden treinkaartjes weg aan 18-jarigen. Ze kunnen daarmee gratis vier Europese landen bezoeken. Toch zijn het juist jongeren die kritiek hebben, want degenen met een hogere opleiding zouden een streepje voor hebben.
Om zo'n gratis treinkaartje te krijgen moeten de 18-jarigen een quizje doen, met vragen zoals die hierboven. Hoe meer vragen goed, hoe meer kans op een kaartje. De Europese Commissie gaat op die manier selecteren, omdat er waarschijnlijk geen budget is om alle jongeren die zich inschrijven een gratis kaartje te geven.
Onbegrijpelijk, vindt Coco Peet. Ze zit in de Nationale Jeugdraad en houdt zich bezig met Europese zaken. Ze zag de afgelopen jaren dat Europese subsidies sowieso al vaak naar welgestelde jongeren gaan. Bijvoorbeeld via Erasmus-beurzen, waarmee hoogopgeleide jongeren een jaar in het buitenland kunnen studeren.
De gratis treinkaartjes waren volgens Coco nou net een kans geweest om bijvoorbeeld mbo'ers bij de EU te betrekken. Maar zo'n quiz zal ze afschrikken. "Ik denk dat je als Europese Unie juist zou moeten investeren in jongeren die net iets verder weg staan van die Brusselse bubbel. Jongeren die al die kennis al hebben en zo zo'n quizje in kunnen vullen, die komen er echt zelf ook wel." Loten zou volgens haar een veel betere selectiemethode zijn.
Het idee voor de gratis treinkaartjes komt van het Europees Parlement. Met name de christen-democraten pleitten ervoor. Ze hopen dat jongeren op die manier de waarde van de Europese Unie weer gaan inzien. Eurocommissaris Navracsics denkt er zelfs het vertrouwen in de Europese Unie mee te vergroten.
"Er is een constant debat over het Europese project," zegt de Hongaarse Eurocommissaris, die het jeugdbeleid in zijn portefeuille heeft. "Door te investeren in jonge mensen, zullen ze de rest van hun leven de Europese identiteit blijven voelen. Dan kunnen we op ze rekenen."
Navracsics kent de kritiek van een zoveelste Europees elite-project. Niet alleen Coco van de Nationale Jeugdraad vindt dat, ook Europese jongerenorganisaties waarschuwen ervoor. Ze vallen niet alleen over de quiz, maar wijzen er ook op dat jongeren hun eigen overnachtingen moeten betalen. Daar hebben armere groepen helemaal geen geld voor, zeggen ze.
De Eurocommissaris vindt de kritiek onzin. Over de selectie-quiz zegt hij: "Deze vragen zijn echt niet zo heel ingewikkeld. Je hebt er geen diepe kennis over de EU voor nodig. Hooguit algemene kennis."
Connor Vlug is het daar in ieder geval niet mee eens. Hij doet een sportopleiding op het mbo in Rotterdam en zou maar al te graag zo'n gratis treinkaartje krijgen. "Mijn vader woont in Engeland, dus dan zou ik sowieso daarheen gaan. En ik wil wel een weekend naar Parijs." De Europese Commissie hoopt dat deelnemers vooral musea gaan bezoeken, maar dat ziet Connor niet echt zitten. "Ik wil wel naar de Eiffeltoren, dat is toch een mooie plek in Parijs."
Maar de vragenlijst blijkt een flink obstakel. Met zijn vriendin probeert Connor de vragen te beantwoorden, maar heel makkelijk is dat niet:
"Sow," zegt Connor elke keer als hij een nieuwe vraag heeft voorgelezen. "Dit zijn echt geen makkelijke vragen." Z'n vriendin is het met hem eens. "Dit krijgen wij allemaal echt niet op school. En dit zijn geen dingen die ik in mijn vrije tijd op ga zoeken."
De tweede keer, als Connor ontdekt dat hij internet mag gebruiken om de antwoorden op de vragen te vinden, gaat het iets makkelijker. En toch blijft hij het gevoel houden dat het niet helemaal eerlijk is.
Connor: "Als je op de universiteit zit praat je waarschijnlijk veel vaker over dit soort dingen en dan heb je veel meer kans om alle vragen goed te beantwoorden. Ik denk dat weinig MBO-studenten hieraan mee gaan doen."
Toch heeft hij aan het eind en na flink wat googelen, alle vragen goed beantwoord. Nu is het wachten tot de uitslag. Jongeren kunnen zich tot 26 juni inschrijven, begin juli krijgen ze te horen of ze op reis mogen. Als Connor gekozen wordt, is hij één van de 500 Nederlandse jongeren die een kaartje krijgen.