Wat jij hier koopt, heeft wereldwijd effect op het milieu

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Als jij hier spullen bij een goedkope winkel koopt, heb je met die aankoop effect op de broeikasgasvoetafdruk in een ander land. Misschien sta je er niet bij stil dat veel keuzes die je maakt, consequenties hebben voor mensen aan de andere kant van de wereld. Goederen die hier worden ingevoerd, leveren in het land van productie natuurlijk geld en banen op, maar leggen ook een druk op het milieu.

De broeikasgasafdruk, een indicator voor de invloed van de Nederlandse welvaart in het buitenland, is vorig jaar toegenomen met 8 procent en dat is slecht nieuws.

De groei van afgelopen jaar zit vooral in de invoer van fossiele energiedragers en metaalertsen. Bij de winning van deze stoffen wordt relatief veel CO2 uitgestoten. Dat blijkt uit de Monitor Brede Welvaart, een onderzoek naar de welvaart van Nederland van het CBS en is vanochtend aangeboden aan de Tweede Kamer.

Nederland staat in de onderste regionen van de Europese ranglijst wat betreft milieu. Ook de hoge invoer van grondstoffen, zoals hierboven genoemd, werkt daar niet aan mee. Onze grondstoffenvoetafdruk is relatief slecht: we staan op de 18de plek van Europa. Wel is de voetafdruk na 2010 enigszins afgenomen: van ruim 11 ton naar ruim 8 ton in 2016.

Onze grondstoffenvoetafdruk kan wel genuanceerd worden omdat in de cijfers ook wederuitvoer wordt meegeteld. Daar vallen de goederen die via Rotterdam ons land binnen komen en vervolgens worden geïmporteerd ook onder. Echter staat Nederland ook na een correctie voor wederuitvoer in de ranglijst bij de onderste tien landen.

Natuurlijke hulpbronnen

Nederland legt hoe dan ook een relatief grote druk op die natuurlijke hulpbronnen. Dat komt mede door Shell, die als multinational voor de Nederlandse economie heel belangrijk is, maar ook door ons koloniaal verleden. Uit onderzoek blijkt dat koloniale grootmachten vooral relatief veel grondstoffen uit ontwikkelingslanden importeren, De handelsterreinen waarop een land zich in het verleden heeft gespecialiseerd, blijven over de langere termijn vrij constant.

Het uitgangspunt is onder meer dat onze welvaart geen uitputting van natuurlijke hulpbronnen mag veroorzaken, vindt ook minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat. Hij erkent dat Nederland veel gebruik maakt van grondstoffen en een relatief hoge CO2-uitstoot heeft.

Voor Wiebes is het een uitgemaakte zaak dat Nederland daar iets aan moet doen. Met het ondertekenen van het klimaatakkoord van Parijs heeft Nederland zich ook verplicht om maatregelen te nemen, zegt Wiebes. "We hebben de plicht om onze eigen rommel op te ruimen en dat niet af te schuiven op andere groepen in de wereld of op andere generaties." De cijfers van het CBS tonen dat hem wat hem betreft nog eens aan.