Godsdienstoorlogje spelen in de straten van het Spaanse Alcoy

• Rop Zoutberg

  Correspondent Spanje

Het oorverdovende vuurgevecht tussen de christenen en moslims in Alcoy is al uren aan de gang als ineens de wapens zwijgen. Het is etenstijd. Maar daarna gaat de strijd weer verder.

Een als moslim verklede inwoner klopt het stof uit zijn haren. Zijn ogen glimmen van opwinding. In een doos draagt hij net als de andere soldaten twee kilo kruit. En die is nog lang niet leeg.

Uiteindelijk staat het verloop van de strijd al vast. Na de siësta winnen de christenen als in het nagebouwde kasteel op het stadsplein de heilige Joris is verschenen. Joris, bijgenaamd de Morendoder, schiet zijn pijlen af op de moslims en beslist zo de gevechten. Volgens de overlevering is het in 1276 allemaal echt gebeurd.

Bekijk hieronder de reportage die Rop Zoutberg in Alcoy maakte:

Een oudere inwoner van Alcoy met oordopjes tegen het enorme lawaai van het gevecht kijkt minstens zo uitgelaten toe als de nepsoldaten. "Dit is waar je het hele jaar naar uitkijkt. Een feest dat we allemaal diep van binnen voelen."

Alcoy heeft weliswaar het grootste moros y cristianos-feest, maar het wordt in zeker honderd andere dorpen en steden rond Alicante gevierd. Herdacht wordt het einde van de reconquista (herovering) in de vijftiende eeuw. In Granada valt dan het laatste stukje Moors Spanje in handen van de troepen van de katholieke koningen. De bezetting en verspreiding van het kalifaat van de Omeya's is voorbij.

Dat de Spanjaarden nog ieder jaar in een carnavalesk feest herdenken hoe ze de moslims versloegen en uiteindelijk uit hun land verdreven, staat voor Javi Ramós niet ter discussie. Hij loopt al zijn hele leven als Moorse soldaat mee in een van de groepen van Alcoy. Inclusief groene pofbroek, veren op zijn tulband en een halve witte maan geborduurd op een vilten hesje. De uitdossing kost zo'n duizend euro.

"Natuurlijk, als je wilt kun je het feest zien als iets racistisch, of iets politieks", bromt Ramós. "Maar daar heeft het allemaal niets mee te maken. We herdenken gewoon de geschiedenis in al zijn opzichten, ook de delen die nu absurd overkomen. Op social media zie je de pogingen deze viering om zeep te helpen. Ik snap het ook wel. We leven in een tijd waarin alles wat we doen ter discussie wordt gesteld."

De kritiek op het feest komt van Spaanse moslimorganisaties, die vinden dat de figuur van Mohammed wordt bespot. Een deel van de Spanjaarden ziet ook wel de gevoeligheid, in een wereld waar al zoveel spanning tussen religies is, zegt Francisco Jimenez van moslimorganisatie FEERI. "Dat moros y cristianos is welbeschouwd een feest waarin als volksvermaak moslims en christenen een burgeroorlog met elkaar uitvechten."

Jimenez bekeerde zich rond zijn twintigste als student tot de islam. "In dorpen wordt altijd gehamerd op traditie, op de aantallen toeristen die het trekt, het geld dat het oplevert. Allemaal argumenten die je ook hoort als het over stierenvechten gaat."

Toch roeren de moslimorganisaties zich niet te veel tegen het Moren- en christenenfeest, "hoe triest ik het allemaal ook vind. Het levert ons niets op als we dat toch zouden doen. Je bereikt met dit soort discussies in Spanje altijd het omgekeerde, waardoor mensen zich met hand en tand gaan verzetten voor het behoud van hun tradities. Wil je bereiken dat deze feesten worden afgeschaft, dan zou de discussie onder Spanjaarden zelf moeten beginnen."

'Het is niets vreemds'

Maar ook een gepensioneerd Nederlands echtpaar, dat al negen jaar aan de costa bij Alicante woont, wil niets van het afschaffen van het feest weten. Ze zijn vandaag naar Alcoy gekomen om de gevechten de hele dag te volgen. "Je kijkt naar de historie van Spanje. Er waren altijd spanningen tussen joden, christenen en moslims. De haat en nijd was er over en weer. Het is niets vreemds waar je naar kijkt, tot aan de dag van vandaag bestaan die gevoeligheden", meent Conny van Blitterswijk.

Na zes uur knallen wordt het dan eindelijk weer stil in Alcoy, als een jongetje dat Joris de Morendoder speelt achter de kantelen van het houten kasteel verschijnt. Een regen van plastic pijlen komt naar beneden en de moslims delven het onderspit.

Ze werden na de historische gebeurtenissen uiteindelijk gedwongen zich tot het christendom te bekeren. Daarna werden velen met de joden uit Spanje verdreven. Maar dat laatste wordt allemaal niet nagespeeld.