'Als asielzoeker begin je niet zomaar als dokter of kantoormedewerker'

• Tomas Riemens

  redacteur Online

Als asielzoeker is het moeilijk een geschikte baan te vinden, erkent Mustafa Farman. Hij vluchtte als 19-jarige vanuit Afghanistan naar Nederland en runt sinds enkele jaren een mondzorgpraktijk in Arnhem. "Er is werk genoeg, maar iets vinden wat aansluit bij je opleidingsniveau en interesses, is lastig."

Uit cijfers van het CBS blijkt dat het overgrote deel van de asielzoekers die in 2014 een verblijfsvergunning kregen na 2,5 jaar nog in de bijstand zat. Maar elf procent van de statushouders vond wel een baan. Ze werkten vooral in de horeca, uitzendbranche of handel.

Dat soort banen wordt veel aangeboden, weet Farman uit eigen ervaring. Hij kwam in 1996 naar Nederland en werkte als afwasser, pizzabakker en chauffeur in het gehandicaptenvervoer. Hij had al snel door dat hij eigenlijk ander werk zocht. "Maar je begint als immigrant niet zomaar als dokter of medewerker op een kantoor."

Uit de cijfers van het CBS blijkt dat Afghanen in vergelijking met andere nationaliteiten vrij snel een baan vonden. Dat komt onder meer doordat juist hoger opgeleide Afghanen het land ontvluchten, zegt Jasper Kuipers van Vluchtelingenwerk Nederland in het NOS Radio 1 Journaal.

Ook hebben Afghanen volgens Kuipers vaak al een netwerk in Nederland, dat helpt bij het vinden van een baan. "Er zijn wel een paar Facebookgroepen", zegt Farman. "Maar het is echt niet zo dat je naar school wordt gebracht." Wel kijken Afghanen volgens hem tegen elkaar op. "Er zijn veel Afghanen die hier in Nederland een universitaire of hbo-opleiding gedaan hebben. Of die een eigen zaak hebben, dus er is gezonde concurrentie."

Daarnaast zijn mensen van Afghaanse afkomst vaak zeer gemotiveerd, denkt Farman. "De vluchtelingen die hier zijn beland hadden de financiële middelen en het doorzettingsvermogen om naar Nederland te komen. Eenmaal hier willen ze graag werken, zodat hun kinderen later kunnen studeren."

Toch duurt het vaak jaren voordat asielzoekers met een verblijfsvergunning helemaal meedoen, zegt Kuipers van Vluchtelingenwerk Nederland. Na het krijgen van een vergunning moeten zij veel praktische zaken regelen.

Statushouders moeten op zoek naar een huis, erachter komen hoe de Nederlandse samenleving in elkaar zit en, misschien wel het belangrijkste, de taal leren. Ook Farman volgde integratiecursussen en sollicitatietrainingen. "Je moet het systeem leren kennen."

Volgens de mondhygiënist is taal de sleutel naar succes. Hij denkt dat het helpt als asielzoekers zo snel mogelijk slagen voor hun inburgeringsexamen en zich dan inschrijven voor een opleiding. Zonder Nederlandse diploma's kom je als immigrant nauwelijks aan de bak, zegt hij.

Maar een baan is zeer belangrijk bij het integratieproces, denkt Farman. Hij is blij dat hij inmiddels een goedlopende praktijk heeft. "Ik heb geen wortels meer in Afghanistan, dus dan moet je er hier wat van maken." Dat lukt hem naar eigen zeggen mede doordat hij met veel plezier naar zijn werk gaat. "We hebben het goed hier."