Jordy Kuiper in actie tijdens de eerste ronde van March Madness

Final Four: apotheose van mega-evenement in Amerika

  • Ronald Vording

    Redacteur Sport

  • Ronald Vording

    Redacteur Sport

Het Amerikaans collegebasketbal mag dan officieel een amateursport zijn, de impact is zowel in sportieve als financiële zin enorm. Het maakt March Madness, zoals het kampioenschap van de NCAA, het overkoepelend orgaan van alle collegesport in de Verenigde Staten genoemd wordt, een factor van belang in de Amerikaanse sportwereld.

Dit weekend treffen de beste vier universiteitsploegen elkaar (twee halve finales en een finale) in de zogenaamde Final Four, de apotheose van een waar miljoenencircus. "In maart is dit gewoon het grootste sportevenement ter wereld. Het is niet normaal, eigenlijk gewoon gestoord", schetst de Nederlandse college-basketballer Jordy Kuiper het belang van de competitie.

"Ik kan hier niet meer gewoon over straat. Ik deed vroeger vijf minuten over een wandeling op de campus, nu kost me dat nu twintig minuten."

  • NOS
    Duke University: de school met het grootste budget
  • NOS
    Gonzaga Bulldogs: meeste prijzengeld

Politie-escorte

Kuiper komt uit Groningen en speelt voor het vijfde jaar bij UNC Greensboro Spartans. Hij werd met zijn team al in de eerste ronde uitgeschakeld door de verliezend finalist van vorig jaar, Gonzaga, maar heeft wel genoten van het in Nederland grotendeels onbekende toernooi.

"De beleving begint al met het politie-escorte naar het stadion. En eigenlijk daarvoor al met de training. Daar staan gewoon duizenden mensen naar een training te kijken."

Jordy Kuiper in actie voor de Spartans

'WK-poules van Amerika'

Wie het financiële plaatje van March Madness bekijkt, ziet meteen hoe groot het toernooi is. Jaarlijks zouden zo'n 40 miljoen Amerikanen een gokje wagen door het volledige speelschema, het zogenaamde bracket, in te vullen. In totaal wordt voor iets meer dan 10 miljard aan weddenschappen afgesloten tijdens March Madness.

"Daar draait het allemaal om. Het is te vergelijken met de WK-poules bij ons", weet NOS-verslaggever Frank Wielaard. "Dat gokken verhoogt ook meteen de betrokkenheid. Mensen hebben iedere wedstrijd wel een voorkeur door het ingevulde bracket."

Traditiegetrouw vult ook de Amerikaanse president een bracket in. Donald Trump weigert, maar zijn voorgangers Barack Obama en George Bush Jr. lieten zich maar wat graag door de maartse basketbalgekte meeslepen. Ze daagden elkaar dit jaar zelfs uit middels een wedstrijdje voorspellen.

"Obama is een groot liefhebber", weet Wielaard. "Hij gaat ook vaak naar duels uit lagere afdelingen kijken." Desalniettemin lijkt hij de onderlinge strijd met Bush wel ruim te verliezen.

Naast de gokindustrie profiteren ook de deelnemende universiteiten van het toernooi. Gonzaga, dat vorig jaar in de finale verloor van North Carolina, streek door het succes een kleine zeven miljoen euro aan prijzengeld op.

Dat bedrag verdwijnt niet in de zakken van de basketballers. "De spelers krijgen een goede opleiding in ruil voor het basketballen", aldus Wielaard. "Veel van die jongens hadden anders helemaal geen universitaire studie kunnen volgen. Zo is het toernooi ook ooit begonnen."

March Madness

De huidige situatie is echter wezenlijk anders dan bij de oprichting in 1939. De wedstrijden zijn inmiddels op meerdere televisiezenders te volgen en de duels trekken gemiddeld zo'n 20.000 bezoekers. De finales kunnen, afhankelijk van het stadion waarin wordt gespeeld, zelfs rekenen op 75.000 toeschouwers.

Kuiper hoopt als speler dat de miljardenopbrengst rechtvaardig wordt verdeeld, al heeft hij wel begrip voor de woorden van Wielaard. "Ik heb hier inderdaad een fantastisch leven. Alleen omdat ik een beetje kan basketballen, wordt alles voor mij geregeld. Studie, eten en zakgeld krijg ik allemaal. Ik ben in dat opzicht een gelukkig mens."

Karakter niet aangetast

Ondanks alle financiële belangen blijft de charme van het toernooi intact: verrassingen en onvoorspelbaarheid spelen daarin een grote rol. Het mooiste voorbeeld stamt uit 1983, in de ACC. Toen versloeg North Carolina State University het prestigieuze University of North Carolina, dat de jonge Michael Jordan in de gelederen had, en de torenhoge favoriet Houston. Eén van talloze March Madness-sprookjes was geboren.

"Dit onvoorspelbare is er nog steeds en maakt het toernooi zo mooi. Het is ook de charme van een knock-out systeem met maar één wedstrijd. Je hebt hier geen serie om als sterke ploeg een slechte dag goed te maken. Het draait gewoon om zes wedstrijden achter elkaar winnen en de beleving die daarbij hoort. Prachtig", zegt Kuiper.

Dit jaar is Loyola Chicago de grootste verrassing. Het team heeft de halve finales bereikt door onder andere het hoger aangeschreven Miami en het eveneens sterker ingeschatte Tennessee te verslaan. Voor de Final Four wacht de verrassing van dit seizoen een strijd met favoriet Michigan. In de tweede halve finale nemen Villanova en Kansas het tegen elkaar op.

Kuiper: via Europese top naar Donar

Voor Kuiper is het de ontknoping van zijn laatste March Madness. Zijn vijfde en laatste jaar als collegebasketballer zit er daarmee definitief op. De Groninger hoopt op een mooi vervolg in een Europese topcompetitie. Aan het eind van zijn carrière wenst hij zich een mooi slotakkoord bij eerste liefde Donar.

"Ik zat als kleine jongen al bij Donar op de tribune. Het was destijds mijn grote droom om daar te spelen. Dus als ik hopelijk een mooie tijd aan de Europese top heb gehad, wil ik zeker terugkeren naar Groningen. In Martiniplaza voor Donar spelen, dat moet gewoon ooit nog gebeuren."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl