Stan Valckx, karaktervoetballer met bierviltjes onder de sokken

Een karaktervoetballer. Onvermoeibaar en met een hoge pijngrens. De kousen zo laag mogelijk en altijd een 10 op het rapport voor tackelen. Liever kwaadschiks dan goedschiks, zou een motto van hem kunnen zijn.

Wie de eredivisie in de jaren '90 volgde, zal in bovenstaande beschrijving direct Stan Valckx herkennen. In twee periodes, tien seizoenen in totaal, was de Limburger een vaste kracht bij PSV. Vanavond keert hij als manager voetbalzaken van VVV-Venlo terug in Eindhoven.

Een week geleden zag hij zijn oude ploeg met 5-0 worden afgedroogd door Willem II. Een vernedering. Met een 25 jaar jongere Valckx op het veld was PSV dat waarschijnlijk niet overkomen. Valckx, 54 jaar inmiddels, kan nog steeds niet tegen zijn verlies.

Afgelopen zondag was het weer raak, met zijn amateurteam in Limburg. "Dan loopt het niet en dan word ik boos. Dat zit er nog steeds in. Maar dat is ook de lol die ik er nog in heb."

Valckx had er al vijf jaar opzitten bij VVV toen hij in 1988 werd gekocht door PSV. "Een echte mentaliteitsvoetballer", herinnert VVV-trainer Maurice Steijn zich. "Valckx werd hier op zijn zestiende weggestuurd omdat hij te klein was. Uiteindelijk heeft hij PSV, Sporting Lissabon en het Nederlands elftal gehaald. Dat geeft wel aan dat het op karakter is gebeurd."

In een van zijn eerste oefenwedstrijden in dienst van de Brabanders, eind jaren '80 tegen AC Milan, speelde Stan Valckx in het hele duel op drie posities: centraal achterin, als controleur op het middenveld en in de spits. "Men was bang dat mijn veelzijdigheid mij op zou breken. Dat als iedereen fit was, ik op de bank gezet zou worden. Maar gelukkig is dat niet vaak gebeurd."

In totaal speelde Valckx meer dan 250 duels voor PSV. Vaak als verdediger, soms een linie daarvoor. Als er een ranglijst bestond van beste cafévoetballers aller tijden, zou hij meedoen om de prijzen. Valckx hield van stapavondjes, maar stond de volgende morgen wel als eerste op het trainingsveld.

"Mijn mentaliteit was sowieso mijn kracht", blikt Valckx terug. "Maar ik was ook veelzijdig. Ik had snelheid, was hard en kopsterk. En ik maakte ook weleens een doelpunt."

Bierviltjes

Valckx had een broertje dood aan scheenbeschermers (pas eind jaren '90 verplicht) en droeg zijn kousen zo laag mogelijk. "Ik speelde gewoon met bierviltjes onder mijn sokken. Uit de kroeg meegenomen. De rekening van de avond ervoor stond er nog op", lacht hij.

Uit de woorden van zowel Steijn als Valckx wordt duidelijk dat het in Nederland tegenwoordig ontbeert aan types als Valckx. "Het lijkt wel alsof dat ook echt iets is van vroeger, van die karaktervoetballers. Toch de basis om succesvol te zijn", vertelt Steijn.

Valckx: "Als je nu tegen een Nederlandse rechtsback zegt dat hij verdedigend kwetsbaar is, maar wel een geweldige voorzet heeft, dan ziet hij dat als compliment. Vertel je hem dat hij een geweldige kuitenbijter is, maar aan de bal een stuk minder, dan voelt hij zich klote."

Valckx stond in zijn eerste periode bij PSV ook bekend om zijn warme band met Romário. "We trokken veel samen op, na trainingen bijvoorbeeld. We hadden dezelfde interesses", vertelt Valckx.

De laatste keer dat hij de Braziliaanse oud-voetballer sprak is alweer vier jaar geleden. Valckx koestert de herinneringen. zoals die keer dat Romario hem uitnodigde voor een vakantie in Brazilië.

"Ik wilde per se naar een strand dat te boek stond als gevaarlijk. Hij wilde niet, maar ik haalde hem toch over. Om er zeker van te zijn dat ons niets overkwam nam hij maar een gewapende bodyguard mee."