'Spanje is voor Europa een grotere dreiging dan Griekenland'
Spanje heeft een gebrek aan verantwoordelijkheid. Aan financiële cultuur. Aan lange termijnplanning. Aan ethiek. Er deugt weinig aan Spanje, waar ze liever feesten dan hard werken. Het zijn de conclusies uit het boek van de Nederlandse zakenman Vincent Werner. En nu zijn veel Spanjaarden boos op zijn boek It is not what it is. Waar heeft die Nederlander het over? Afkomstig uit dat land waar nog geen trein op tijd gaat, zo klinkt het in Spanje.
Hij had de kritiek wel verwacht, reageert de auteur, die destijds uit liefde voor een Catalaanse naar Spanje trok. Hij werkte in het land voor ABN Amro en Apple en runt nu een hotel in Barcelona.
Spanje zou volgens hem meer om zich heen moeten kijken, en om te beginnen veel Europeser moeten worden. "Spanjaarden zijn boos om wat ik zeg en roepen nu tegen me: ga lekker terug naar je eigen land. Maar Spanje ís mijn eigen land. Ik woon hier al zeventien jaar, en we zijn allemaal onderdeel van de Europese Unie. Dat besef is hier nog niet."
Groter geheel
"De Spanjaarden kijken te veel naar hun eigen regio's. Maar ze moeten zich er van bewust worden dat ze onderdeel zijn van een groter geheel. Die omslag moet eerst gemaakt worden. Ik hoor de Spanjaarden om me heen al zeventien jaar roepen: we moeten een andere mentaliteit over Spanje en Europa krijgen. Maar dat is ze nog niet gelukt."
Zijn boek komt op een moment dat Spanje in een klimaat van nieuw chauvinisme zit. Trots op zaken die Spaans zijn. Een bekende zangeres kwam dit weekend met haar woorden op het tekstloze Spaanse volkslied. Het maakte opvallend veel positiefs los.
Maar toch, de Spanjaarden zijn niet trots op hun land, gelooft Werner. "De Catalanen willen onafhankelijkheid. De Madrilenen voelen zich op hun beurt geen Andalusiër. Een Bask vindt dat hij anders is dan een Catalaan. Er is zoveel verdeeldheid. Iedereen verschuilt zich in zijn eigen cultuur."
Pek en veren
Te vaak sussen de Spanjaarden zichzelf in slaap dat het allemaal wel goed gaat, terwijl alles stilstaat. Dat is een grotere bedreiging voor de EU dan de crisis die Griekenland meemaakte, concludeert Werner. Hij woont nog altijd in Barcelona en is niet bang dat hij door zijn kritiek onder de pek en veren op de trein naar Nederland moet.
"Griekenland stelt niet zoveel voor tegenover de Spaanse economie. Spanje is de vierde economie van Europa, en daarmee ook echt de tijdbom onder de Europese Unie. Mijn boek is echt uit liefde voor Spanje geschreven. Bang ben ik niet voor al die reacties. Mensen zijn vrij vergeetachtig. En dus zal het wel snel voorbij gaan in Spanje. Misschien al met de volgende voetbalwedstrijd."