'Als de minister binnenkomt valt iedereen stil'

Het ministerschap is een praatbaan: daar zijn de nieuwe ministers Hugo de Jonge en Wouter Koolmees het wel over eens. De NOS heeft de twee nieuwe bewindslieden een dag lang op de voet gevolgd.

Achter hun bureau zitten deze twee Rotterdammers nooit. Tussen alle vergaderingen en overleggen in Den Haag door gaan ze zo veel mogelijk het land in om de papieren werkelijkheid te ontvluchten.

Het valt nog niet mee om een realistisch beeld te krijgen van wat er speelt, zeggen beide bewindsmannen. Het valt Koolmees (D66, Sociale Zaken) vooral op dat iedereen stilvalt als de minister aan het woord is.

Als ze niet opletten krijgen ze een gepolijst beeld van de werkelijkheid. "Als er bezoek komt laat je ook de georganiseerde versie van je huis zien", zegt De Jonge (Volksgezondheid, CDA). "Maar ik ben ook benieuwd naar de rommelige versie."

Zo open als de twee zijn over de werkbezoeken, zo gesloten zijn ze als het gaat over het coalitie-overleg. Met deze kleine meerderheid in de Tweede Kamer (76 zetels) heeft de coalitie er belang bij om problemen binnenskamers te houden. "Ze zeggen niet voor niets dat je van worsten en wetten niet moet weten hoe ze gemaakt worden," zegt De Jonge.

In de eerste honderd dagen van het nieuwe kabinet heeft volgens De Jonge nog niemand binnen het coalitieoverleg details uit het regeerakkoord ter discussie gesteld. "Wat er is afgesproken moeten we gewoon doen. Want er is zeven maanden over gesproken."

Minister van Sociale Zaken Koolmees staat voor een zware taak. Hij wil én een nieuw pensioenenstelsel introduceren én evenwicht bereiken op de arbeidsmarkt én betere immigratieregels invoeren. Onderwerpen waarbij hij steun nodig heeft van het maatschappelijk speelveld.

De eerste honderd dagen was het dan ook vooral praten. "Met vakbonden, werkgevers, de MBO Raad, noem maar op." Op de vraag waarom juist hij is gevraagd voor deze taak, krijgen we van hem geen antwoord. Maar D66-leider Pechtold weet precies waarom hij geknipt is voor de baan: "Koolmees is een knuffelbeer die ook spijkerhard is." Daarbij weet hij alles van de inhoud.

Thuis is Koolmees "gewoon papa", zegt hij in de NOS-camera. Zijn kinderen van 6 en 3 hebben eigenlijk nog niet echt door dat hun vader minister is. Iedere ochtend brengt hij hen op de fiets naar school, "maar dat is nadrukkelijk niet een statement".

Geld genoeg

De minister van Volksgezondheid heeft 2 miljard euro beschikbaar om de problemen in de verpleeghuizen aan te pakken. "Geld is niet het grootste probleem' zegt De Jonge. "Maar hebben we wel voldoende mensen?"

Oplossingen voor het personeelstekort heeft hij nog niet. De minister vraagt iedereen op de werkvloer om ideeën. "Zij zijn de beste ambassadeurs van hun vak."