'Oranjes weten dondersgoed dat ze zich niet moeten opwinden over satire'

Het beledigen van de koning gaat waarschijnlijk een stuk minder gevangenisstraf opleveren. Een meerderheid in de Tweede Kamer vindt majesteitsschennis niet meer van deze tijd en wil het afschaffen. Goed nieuws voor satirici? In de praktijk hadden die toch al weinig te vrezen, zegt cartoonist Ruben L. Oppenheimer. "Ik hield er totaal geen rekening mee."

"Het lijkt alsof de Oranjes zich bewust zijn van een soort sociaal contract tussen satirici en de koninklijke familie", legt Oppenheimer uit in NOS Met het Oog op Morgen. "Het volk accepteert (deels) dat de Oranjes geen belasting betalen, maar zouden het niet pikken als cartoonisten in de cel verdwijnen omdat de koning te pas en te onpas naar dat artikel grijpt. Tenminste, dat hoop ik dan."

Oppenheimer denkt dat de Oranjes weten dat ze zich niet over satire moeten opwinden. "Stel je voor wat er zou zijn gebeurd als Hans Teeuwen vervolgd was voor een stukje over Beatrix. Ik denk dat veel mensen die het koningshuis oogluikend toestaan, op hun achterste benen zouden staan. En daarmee het sociale contract zouden verscheuren."

Volgens Oppenheimer is er geen apart artikel nodig voor een familie. "Artikelen 261 tot en met 271 in het Wetboek van Strafrecht behandelen al alle vormen van belediging, laster en smaad die je je kunt bedenken."

In de Tweede Kamer tekent zich een meerderheid af om majesteitsschennis uit het Wetboek van Strafrecht te schrappen. "GroenLinks, de SP, de VVD en de PvdA steunen het", zegt politiek verslaggever Wilco Boom. "En naar verwachting ook de PVV en dan kom je op een hele ruime meerderheid. Het belangrijkste argument voor al die partijen is dat zij vinden dat de koning geen speciale bescherming nodig heeft."

Het is nog niet duidelijk hoe de wet er precies gaat uitzien. Sommige partijen vinden dat je een maand extra cel moet kunnen krijgen voor het beledigen van de koning. Als majesteitsschennis wordt afgeschaft kun je nog maar maximaal drie maanden cel krijgen voor het beledigen van de koning.

Boom: "Ze vinden het beledigen van de koning net zoiets als het beledigen van een brandweerman of een politieagent. Daar krijg je nu ook een maand extra voor. En er is nog een andere eis: ze vinden dat de koning niet zelf op de fiets aangifte moet hoeven doen."

Een ruime Kamermeerderheid is het ook eens met het schrappen van de aparte strafbepaling voor het beledigen van bevriende buitenlandse staatshoofden, zoals D66 ook voorstelt. "Daar hield ik ook al geen rekening mee", zegt Oppenheimer. "Ik houd vooral rekening met mijn deadline."

In 2013 kreeg een man dertig dagen cel opgelegd omdat hij Willem-Alexander op zijn Facebookpagina een moordenaar, verkrachter en dief had genoemd. "Dan heb je het niet meer over satire en dan heb je genoeg aan andere wetsartikelen om iemand veroordeeld te krijgen."

Geitenneuker

Over die situatie maakte Oppenheimer ook een cartoon. Dat was in de tijd dat de Duitse komiek Jan Böhmermann in een gedicht de vraag opwierp of de Turkse president een geitenneuker was.

Oppenheimer: "Ik tekende toen Willem-Alexander met een geit tussen de benen. En ik laat hem zeggen: 'Ho, ho, het is geen verkrachting als het met wederzijdse toestemming gebeurt.' En ik heb daar ook nooit problemen mee gehad."