'Het blijft een kat-en-muis-spel tussen migranten en de politie in Calais'

De vechtpartij onder migranten in Calais was niet de eerste, wel een van de ernstigste tot nu toe. Er raakten donderdag zeker 22 mensen gewond, onder wie twee agenten. Vier personen zijn in levensgevaar. Opmerkelijk is dat vijf mensen gewond raakten door kogels.

Minister Gérard Collomb van Binnenlandse Zaken kwam donderdagavond zelf kijken. Volgens hem was dit geweld van een "ongekende omvang". Volgens hem zijn de schotwonden te wijten aan mensensmokkelaars en "georganiseerde bendes".

Etnische groepen

Er zijn wel vaker spanningen tussen verschillende groepen, vooral tussen migranten uit Eritrea en Afghanistan. Ze bivakkeren allemaal rond Calais in de hoop op een kans om naar Groot-Brittannië te reizen. Maar de tegenstellingen tussen verschillende etnische groepen worden groter. Want ook de mensensmokkelaars zijn verdeeld langs etnische lijnen, die werken voor "hun" achterban, zegt correspondent Frank Renout. "De smokkelaars hebben het gebied ingedeeld, elke groep verdedigt zijn eigen territorium."

In oktober 2016 werd de beruchte "jungle" ontruimd: tenten en hutjes waar migranten verbleven, werden afgebroken, de mensen werden over heel Frankrijk verspreid. Sindsdien zijn er altijd nog een paar honderd mensen, die slapen in het bos, op parkeerplaatsen, op bedrijfsterreinen. Renout: "Ze worden elke nacht door de politie weggejaagd, maar gaan dan vlakbij weer ergens anders zitten. De autoriteiten willen voorkomen dat er weer zo'n groot kamp ontstaat. Het blijft een kat-en-muis-spel tussen de agenten en de migranten."

Volgens een van de hulporganisaties ter plaatse hebben de smokkelaars inmiddels de parkeerplaatsen waar vrachtwagens naar Engeland vertrekken, onder controle. Mannen die daar zonder te betalen verschijnen, worden door smokkelaars geslagen, zegt een hulpverlener in de krant Libération.

Doorreizen

Die mensen zouden daar niet zitten als ze geen kans hadden om naar Groot-Brittannië te komen. "De mensen die we in reportages zien, als ze op de snelweg proberen in een vrachtwagen te klimmen, dat zijn de mensen met de slechtste kansen", legt Renout uit. "Die hebben geen geld om smokkelaars te betalen. Wie dat wel kan, krijgt een plekje in een georganiseerd illegaal transport. En in de plaats van de mensen die met succes doorreizen, komen er steeds nieuwe migranten bij die het ook willen proberen."

De Franse regering stuurt nu extra politieagenten naar Calais. Maar ook dat verhoogt de spanningen, zegt hulpverlener François Guennoc in Libération: "Ze grijpen in zodra iemand probeert een tent of een hut neer te zetten. Mensen blijven steken in de buurt van de grens, met ontberingen om te overleven, politiedruk en het werk van smokkelaars. Bij de geringste vonk kan de situatie omslaan."

Alternatieven

Nu het in Calais steeds lastiger wordt, wijken migranten uit naar kleinere havens in Frankrijk. En ook in België is men weer extra alert. Correspondent Bert van Slooten in Brussel: "De angst is dat ze naar de bekende havens gaan: Oostende en Zeebrugge. Daar zijn al problemen met parkeerplaatsen waar ze op vrachtwagens springen. Er komen nu meer bewaakte parkeerplaatsen."

Ook in België wordt de rol van de mensensmokkelaars duidelijker. Veel smokkelroutes vertrekken vanaf de rand van Brussel, zegt Van Slooten. Ook daar zijn nu mensen die de migranten er voor veel geld droppen, en zeggen dat ze daar op een truck kunnen.