KKK-leider (92), en brein achter drievoudige moord, overleden in cel

De Amerikaanse oud-Ku Klux Klanleider Edgar Ray Killen is op 92-jarige leeftijd overleden in de gevangenis. Hij was verantwoordelijk voor een van de meest beruchte moordzaken tijdens de burgerrechtenbeweging van de jaren 60 in de VS.

Killen werd pas in 2005, vier decennia na de drievoudige moord in 1964, veroordeeld. De verdwijning van drie jonge activisten droeg bij aan de ondertekening van de Civil Rights Act. Daarmee kwam een einde aan de rassenscheiding in de VS. De film Mississippi Burning (1988) is gebaseerd op de gebeurtenissen.

Samen met politie

Killen was een predikant en ronselaar voor de KKK. Volgens de aanklager had hij Klanleden aangezet tot de moorden en gezegd hoe ze de lichamen moesten dumpen. Dat gebeurde in samenwerking met een hulpsheriff.

De drie slachtoffers hielpen zwarten in de staat Mississippi met hun registratie om te kunnen stemmen. Michael Schwerner, Andrew Goodman en James Chaney verdwenen kort nadat ze waren aangehouden voor te hard rijden.

Zes weken later kreeg de FBI een tip en werden de lichamen gevonden. De mannen waren doodgeschoten en daarna begraven in een akker. Achttien verdachten werden opgepakt, onder wie de agent die de activisten had bekeurd.

De openbaar aanklager in de zuidelijke staat klaagde geen van hen aan voor moord. Onder dwang van de federale overheid kwam het toch tot een rechtszaak, maar alleen voor het zogeheten schenden van de burgerrechten van het drietal.

Zeven mensen werden veroordeeld tot celstraffen van een paar jaar. Killen ging vrijuit. Een jurylid kon het niet over haar hart verkrijgen een predikant te veroordelen.

KKK-periode

Volgens de jongere broer van slachtoffer Goodman is Killen een symbool van zijn tijd. "Hij leefde in een periode waarin KKK-leden konden geloven dat zij het recht hadden iemand te doden. Dat is een vorm van terrorisme", zei Goodman. "Velen van hen hebben zwarte mensen gedood, zonder dat ze daarvoor zijn gestraft."

Pas in 2005 stond de toen 80-jarige KKK-ronselaar weer terecht, ditmaal wel voor de moord op Schwerner, Andrew en Goodman. De rechter veroordeelde hem uiteindelijk voor doodslag. Killen kreeg 60 jaar cel.

FBI

De predikant heeft altijd volgehouden dat hij onschuldig is. Hij voelde zich een politiek gevangene.

In 2010 klaagde Killen de FBI aan omdat er volgens hem een maffialid was ingeschakeld om getuigen te intimideren in zijn zaak. De zaak kwam nooit voor.

Killen overleed in zijn cel. Er zijn geen aanwijzingen dat er opzet in het spel was.