Spaanse politie grijpt in bij referendum Catalonië
NOS NieuwsAangepast

Catalaans bestuur betaalde 'onafhankelijke' denktank Den Haag

  • Rop Zoutberg

    Correspondent Spanje

  • Rop Zoutberg

    Correspondent Spanje

Het Haagse Centre For Strategic Studies (HCSS), dat in oktober "onafhankelijke waarnemers" naar het Catalaans referendum stuurde, werd direct betaald door het Catalaanse regiobestuur. De Haagse denktank ontving tijdens het referendum bijna 120.000 euro, overgemaakt via de ambassade van het regiobestuur in Brussel.

Dit stelt het Spaanse Hooggerechtshof in het onderzoek naar het Catalaans referendum. De rechters willen dat de betalingen verder worden onderzocht. Het zou gaan om twee transacties tussen 21 september en 10 oktober waarbij in totaal 119.700 euro naar het HCSS werd overgemaakt.

Paul Sinning, directeur van het HCSS, erkent dat zijn instituut al in augustus vorig jaar contracten sloot met de Catalaanse overheid. Maar Sinning wil niet zeggen welke werkzaamheden het HCSS daarvoor deed. "Daar kan ik inhoudelijk niet op ingaan, om zo onze onafhankelijkheid te bewaren. De contracten die we afsloten zijn gedeeltelijk betaald."

Legitimeren

De waarnemingsmissie die het HCSS naar het verboden referendum stuurde, werd volgens tegenstanders vooral ingezet om de stemming een legitiem aanzien te geven. Normaal gesproken worden verkiezingen gevolgd door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Maar die neemt alleen opdrachten aan van nationale overheden. De Spaanse overheid wilde zo'n opdracht echter niet geven, omdat het Catalaanse referendum in strijd was met de Spaanse grondwet.

Waar HCSS het geld vandaan haalt is verder niet mijn zorg

Daan Everts, leider van de onafhankelijke waarnemingsmissie in Catalonië

De waarnemingsmissie stond onder leiding van de Nederlandse ex-diplomaat Daan Everts. Hij verklaarde herhaaldelijk niet te weten hoe zijn missie gefinancierd was. "Ik heb contact gezocht met The Hague Centre for Strategic Studies om de missie op te tuigen. Waar zij het geld vandaan halen is verder niet mijn zorg", zei Everts in september in een interview met NRC Handelsblad.

Op de dag van het referendum bezocht de missie van Everts tientallen stembureaus. In een eerste conclusie stelde de missie dat de stemming niet de internationale standaard haalde door de reactie van de Spaanse overheid. Die zou het referendum onder meer onmogelijk hebben gemaakt door hard politie-ingrijpen.

Dat het geld dat het HCSS kreeg diende om de waarnemingsmissie te betalen is volgens directeur Sinning speculatie. "We onderhandelden destijds met een lokale, Catalaanse overheid die bij machte was om dat te doen. We hebben geen dingen gedaan die illegaal waren."

Onwettig

Tijdens het referendum van oktober stemde een grote meerderheid van de Catalanen voor onafhankelijkheid. Maar doordat het referendum in september onwettig was verklaard door het Constitutioneel Hof betekende dat resultaat in de praktijk niets, en werd de organisatie ervan strafbaar. Ook het betalen van de stemming met gemeenschapsgeld werd verboden en is een belangrijk onderdeel van het proces dat tegen het afgezette Catalaanse bestuur werd ingezet.

Het regiobestuur zou zeker 3 miljoen euro hebben weggesluisd om het referendum te organiseren, vermoeden onderzoeksrechters in Barcelona. Dit zou blijken uit documenten die over de vermeende illegale financiering werden teruggevonden. De papieren zaten in dertig dozen in een busje dat onder politiebegeleiding door het regiobestuur naar de vuilverbranding was gestuurd. De bestelbus werd eind oktober tegengehouden door Justitie na een tip door een van de bij het transport betrokken agenten.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl