Opera Carmen met nieuw einde 'past beter in tijden van #metoo'
Spoiler alert: in een nieuwe versie van de opera Carmen wordt niet het gelijknamige hoofdpersonage gedood, maar haar mannelijke tegenspeler. Ruim 140 jaar na de première heeft een Italiaanse regisseur het einde veranderd. Op die manier wil hij aandacht vragen voor geweld tegen vrouwen.
Carmen werd geschreven door de Franse componist Georges Bizet en werd in 1875 voor het eerst opgevoerd. Sindsdien is de opera vijf keer verfilmd en ontelbare keren uitgevoerd. Het einde was altijd hetzelfde: Carmen wordt vermoord door de jaloerse Don José.
Ongepast applaus
In een nieuwe versie die dit weekend in première gaat in de Italiaanse stad Florence krijgt het publiek iets anders te zien. "In deze tijden waarin vrouwen meer rechten claimen, vonden de makers het ongepast dat er elke keer wordt geapplaudisseerd na het slot met de moord op Carmen", zegt correspondent Mustafa Marghadi.
En dus pakt de slotscène in de stierenvechtersarena in deze uitvoering anders uit. Op het laatste moment pakt Carmen het pistool af van Don José en schiet zij hem dood.
Volgens de makers van deze opera is het in deze tijden, met onder meer de #metoo-affaire, tijd om een ander idee van de man-vrouw-relatie te tonen.
Het doel van de makers is om het geweld tegen vrouwen in Italië voor het voetlicht te brengen. Het Zuid-Europese land kent relatief veel dodelijk geweld tegen vrouwen. In 2016 werden meer dan 150 vrouwen vermoord, melden Italiaanse media. Vaak gaat het om misdaden in de relationele sfeer, zegt Marghadi. "De dader is vaak een man of een vriend en - net als in Carmen - heeft het vaak met jaloezie te maken."
Volgens Marghadi is eerwraak een cultureel fenomeen in Italië. Zo gold tot 1981 een wet waarbij plegers van geweld tegen vrouwen strafvermindering kregen als de familie-eer in het geding was. "Maar volgens de makers van deze opera is het in deze tijden, met onder meer de #metoo-affaire, tijd om een ander idee van de relatie tussen man en vrouw te tonen."
De directeur van het operahuis in Florence was het daarmee eens en gaf toestemming voor de voorstelling.
Steunbetuiging aan vrouwen
Daarmee is hij een van de mannen die willen dat er iets verandert in de Italiaanse samenleving, waar de #metoo-affaire nog niet zoveel heeft losgemaakt als in andere landen. Veel bestuurders bleven zitten ondanks beschuldigingen van seksueel misbruik. De Italiaanse actrice Asia Argento die filmproducent Harvey Weinstein beschuldigde, werd zelfs publiekelijk aan de schandpaal genageld.
Vanuit de culturele sector komt nu het besef dat er een statement gemaakt moet worden, zegt Marghadi. "Deze uitvoering van Carmen is een erkenning van het probleem en een steunbetuiging aan Italiaanse vrouwen die met seksueel geweld te maken hebben."
