'Levenslang voor Ethiopische Nederlander enige juiste straf'

• Tomas Riemens

  redacteur Online

De veroordeling van de Ethiopisch-Nederlandse oorlogsmisdadiger Eshetu A. heeft voor opluchting gezorgd bij de Ethiopische gemeenschap in Nederland. "Levenslang is de enige juiste straf", zegt Sirak Asfaw, die het proces op de voet volgde. "Deze man is verantwoordelijk voor het leed dat veel Ethiopiërs in de jaren 70 is aangedaan."

A. had een belangrijke rol tijdens het schrikbewind van kolonel Mengistu in Ethiopië. Onder leiding van de dictator werden tussen 1974 en 1978 duizenden mensen opgesloten, gemarteld of vermoord. Volgens het Openbaar Ministerie was A. verantwoordelijk voor het doden van tientallen mensen en marteling van honderden anderen.

Sirak Asfaw woonde in deze periode in Ethiopië. Als 18-jarige maakte hij de terreur van Mengistu bewust mee. "Ik heb onbeschrijflijk akelige dingen gezien", vertelt hij. "De kolonel maakte het land kapot door de jeugd en de knapste koppen vast te zetten, te martelen en te doden."

Journalist Kibret Mekonnen was een klein jongetje tijdens het schrikbewind van Mengistu, dat ook wel de 'Rode Terreur' wordt genoemd. "Maar net als veel andere Ethiopiërs ken ik de verhalen en weet ik wat er tijdens het regime van Mengistu is gebeurd."

Tijdens de zitting beschreef de rechter enkele martelpraktijken die werden uitgevoerd onder leiding van A. "Als hij je niet geloofde, werd je naar de martelkamer gebracht, waar gevangenen op verschillende manieren werden gemarteld." Mensen werden er aan hun benen opgehangen en met stokken geslagen.

A. was een van de veertien belangrijkste handlangers van Mengistu. In 1991 vluchtte de Ethiopiër naar Nederland. Zijn aanwezigheid bleef niet onopgemerkt bij de Ethiopische gemeenschap. Asfaw: "We hoorden dat hij een seminar had bijgewoond in Driebergen. Dat was wel even schrikken."

De man kreeg het Nederlandse staatsburgerschap en bleef jaren onder de radar. Maar nadat er artikelen over de oorlogsmisdaden van A. waren verschenen en hij in 2007 bij verstek ter dood werd veroordeeld in Ethiopië, opende de Nederlandse politie en het OM een onderzoek. Toen A. in 2015 werd opgepakt in Amstelveen, leidde dat tot heftige reacties onder Ethiopiërs in Nederland, zegt journalist Mekonnen.

In daaropvolgende rechtszaak ontkende de verdachte dat hij schuld had aan de oorlogsmisdaden. Met zijn veroordeling wordt een hoofdstuk afgesloten, zei overlevende Negus Gebeyehu na het vonnis. Hij zat toen hij 16 jaar oud was twee jaar lang vast in een militair kamp in Ethiopië. Gebeyehu bedankte in de rechtszaal de Nederlandse regering en onderzoekers uitgebreid voor hun inspanningen.

Ook Asfaw is blij met de uitspraak. Hij noemt vandaag "een dag om te vieren". Maar van afsluiting wil hij niet spreken, omdat het in zijn thuisland Ethiopië nog steeds onrustig is. "Laat deze veroordeling een les zijn voor de huidige machthebbers", zegt hij. "Dit bewijst dat oorlogsmisdadigers hun straf niet kunnen ontlopen."