'Toch veel buitenlandse IS'ers ontkomen bij evacuatie uit Raqqa'

Bij de evacuatie van Syrische IS-strijders uit Raqqa vorige maand zijn ook veel buitenlandse IS'ers ontkomen. Dat meldt de BBC, die sprak met enkele getuigen van de operatie.

Ongeveer 250 IS-strijders en zo'n 3700 van hun familieleden werden met een konvooi van rond de vijftig vrachtwagens, bussen en wagens van IS de stad uit gereden en gebracht naar IS-gebied in het oosten van Syrië. Dat is veel meer dan was afgesproken. Ook zouden de strijders veel meer wapens hebben meegenomen dan was overeengekomen. Waar de strijders nu zijn, is niet bekend.

De evacuatie vond plaats kort voordat de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) verklaarden dat IS uit de stad was verdreven. Raqqa is een belangrijke stad voor zowel IS als de andere strijdende groepen in de regio. De terreurorganisatie beschouwde het als de hoofdstad van het kalifaat.

De getuigen zeggen tegen de BBC dat onder de geëvacueerde IS'ers mogelijk enkele tientallen buitenlandse strijders waren. "Het kan heel goed zijn dat zij via Turkije naar het buitenland gegaan zijn. Dat is een groot risico", zegt Peter Wijninga, veiligheidsadviseur bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.

De deal voor de evacuatie kwam tot stand na onderhandelingen door Syrische autoriteiten. Er was wel een afgevaardigde bij van de internationale coalitie tegen IS die wordt geleid door de VS, maar die had geen actieve rol, meldt de BBC.

De SDF ontkent dat er sprake is van een dergelijke deal. Volgens de internationale coalitie zijn er nauwelijks buitenlandse strijders ontkomen, maar nemen de lokale leiders uiteindelijk de besluiten over dit soort operaties.

"De coalitie wilde voorkomen dat buitenlandse IS'ers uit Raqqa mochten vertrekken, maar dat is uiteindelijk dus toch gebeurd", zegt Wijninga. "De Syrische autoriteiten zullen zich waarschijnlijk hebben laten overtuigen om dan maar zo veel mogelijk strijders te laten vertrekken, om verder bloedvergieten in Raqqa te voorkomen."

Dat nu bekend is geworden dat er mogelijk toch buitenlandse IS'ers zijn ontkomen, heeft vermoedelijk met geld te maken, zegt Wijninga. "De betrokken vrachtwagenchauffeurs zeggen dat ze het geld dat hun beloofd was voor de evacuatie, nog niet hebben gekregen. Waarschijnlijk zijn ze daarom loslippig geworden."

Dit soort evacuatiedeals komen niet vaak voor, zegt de veiligheidsadviseur. "Dit is uniek, ook omdat er behalve strijders ook veel wapens zijn geëvacueerd. Bij onderhandelingen waar de VN bij betrokken is, worden wel vaak burgers op zo'n manier geëvacueerd, maar de VN is hier natuurlijk niet bij betrokken. Dit is heel apart."