Een afvalberg bij een mijn in Congo
NOS NieuwsAangepast

Nederland spreekt mijnbouwbedrijven aan op belastingontwijking

  • Flip de Jong

    redacteur Economie

  • Flip de Jong

    redacteur Economie

Brievenbusfirma's in Nederland van een aantal internationale mijnbouwbedrijven spelen een rol bij belastingontwijking. Daardoor lopen ontwikkelingslanden jaarlijks miljarden euro's aan inkomsten mis.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken gaat hierover vandaag praten met de betrokken mijnbouwbedrijven, onder leiding van grondstoffengezant Dirk-Jan Koch. Volgens een rapport van Afrikaanse Unie is de mijnbouw verantwoordelijk voor de helft van de kapitaalvlucht uit Afrika, ongeveer net zo veel als het continent in totaal aan ontwikkelingshulp ontvangt.

Alle Nederlandse vestigingen van mijnbouwbedrijven met een hoog risico op belastingontwijking zijn aangeschreven. Dat zijn er veertig, zegt Koch. Een hoog risico ontstaat als bedrijven bijvoorbeeld ook kantoren hebben in belastingparadijzen als Bermuda, of als onduidelijk is wie de eigenaar is. Twaalf van de veertig bedrijven sturen mensen vanaf hun hoofdkantoor buiten Nederland om mee te praten.

Strengere regels

Dit is het tweede van een serie gesprekken waarin de bedrijven wordt gevraagd om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen en duidelijker en explicieter te zijn over hun strategie, stelt Koch.

De bijeenkomst is op het hoofdkantoor van pensioenbeheerder APG, die ook bij de gesprekken is. De aanwezigheid van deze grote belegger moet een extra prikkel zijn voor de mijnbouwbedrijven om hun gedrag te beteren.

Nederland zal in het gesprek vandaag ook aangeven dat het aan strengere regels werkt. Zoals het aanpakken van brievenbuskantoren, die geen banen creëren in ons land, maar wel schadelijke gevolgen hebben voor andere landen. De Belastingdienst wordt daarvoor versterkt en ook wordt de rol van De Nederlandsche Bank als toezichthouder uitgebreid.

'Schizofreen'

Maar er is ook kritiek op deze aanpak van de overheid. "Het is een schizofrene situatie" zegt Katrin McGauran, onderzoeker bij de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO). "Het is belangrijk dat er nu iets gedaan wordt. Maar aan de ene kant worden bedrijven aangetrokken door Economische Zaken en aan de andere kant gaat een ander ministerie met een andere opdracht dan weer met ze in gesprek. De oplossing zit niet in het appelleren aan een moreel gevoel in de mijnbouw."

Volgens de SOMO-onderzoeker biedt Nederland zelf te veel voordelen aan deze bedrijven en traineert het bovendien internationale afspraken om belastingontwijking aan te pakken. Hierdoor zou Nederland zelf meewerken aan het wegsluizen van belastinggeld uit andere landen.

Volgens Dirk-Jan Koch is er wel degelijk sprake van een evenwichtig beleid. "We werken juist samen met het ministerie van Financiën. Dat we belastingverdragen aanpassen en de belastingdiensten van landen versterken past ook in deze brede aanpak."

Gisteren maakte staatssecretaris Snel van Financiën bekend dat hij laat onderzoeken of bij ruim 4000 belastingdeals de juiste procedures zijn gevolgd.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl