Centrum-rechtse coalitie IJsland verliest meerderheid na schandaal
In IJsland komt mogelijk de weg vrij voor een centrum-linkse regering onder leiding van de Links-Groene Beweging. Met de stemmen geteld na de parlementsverkiezingen van gisteren komt de partij van de 41-jarige Katrin Jakobsdottir uit op 17 procent.
Met de hulp van drie andere links-georiënteerde partijen zou Jakobsdottir aan een nipte meerderheid (32 van 63 zetels) in het parlement kunnen komen.
Ondanks verlies, blijft de centrum-rechtse Onafhankelijkheidspartij met een kwart van de stemmen de grootste partij, maar het lijkt erop dat een nieuwe rechtse coalitie niet tot de mogelijkheden behoort. Ook de twee andere partijen die nu in de rechtse regering zitten, verliezen zetels.
De Onafhankelijkheidspartij krijgt vermoedelijk van president Gudni Johannesson welals eerste de kans om op zoek te gaan naar een meerderheidscoalitie.
De Links-Groene Beweging heeft zich ten doel gesteld de ongelijkheid op het eiland te verkleinen. Op het programma staan investeringen in de gezondheidszorg, onderwijs en infrastructuur. Ook wil Jakobsdottir de belasting voor rijken flink verhogen.
Premier Bjarni Benediktsson zag zich vorige maand gedwongen tot het uitschrijven van nieuwe verkiezingen, terwijl zijn regering er pas een jaar zat. In een schandaal over een omstreden wet (zie kader) waardoor veroordeelden na hun veroordeling volledig eerherstel kunnen krijgen, was zijn vader opgedoken.
Het is niet voor het eerst dat de IJslandse regering voortijdig valt. In 2009 gebeurde dat met de 'potten-en-pannen-revolutie', nadat het land in een economische crisis was gestort. De IJslanders waren woedend op bankiers en politici die de banken hadden geprivatiseerd. En vorig jaar werd de regering naar huis gestuurd na de onthullingen in de Panama Papers. Toen kwam naar voren dat de premier een brievenbusfirma op de Maagdeneilanden had en dat die firma aandelen had in IJslandse banken.
Volgens correspondent Rolien Créton is de IJslandse bevolking van 340.000 de laatste jaren veel meer betrokken bij de politiek. "Dat is eigenlijk begonnen met de economische crisis. Politici moeten veel meer verantwoording afleggen."