'Stiekem een gesprek opnemen met arts getuigt van weinig respect'

• Jurjen Boekraad

  redacteur Online

Het mag al jaren, maar toch gebeurt het nog nauwelijks: patiënten die het gesprek met hun dokter opnemen. Terwijl uit onderzoek blijkt dat mensen nauwelijks iets onthouden van wat de arts tegen ze zegt. Zo'n geluidsopname kan dan een mooi geheugensteuntje zijn.

Minister Schippers riep patiënten daarom vorig jaar op om hun consulten op te nemen. Ook de Patiëntenfederatie en artsenkoepel KNMG vonden dat een goed idee.

Sindsdien kwamen bij de koepel veel vragen van bezorgde artsen binnen. Daarom publiceerde de KNMG vanmorgen een leidraad die twijfelende artsen over de streep moet trekken.

Bewijsmateriaal

Artsen zijn bijvoorbeeld bang voor juridische consequenties als patiënten gesprekken opnemen. Daar moeten ze inderdaad rekening mee houden, zegt advocaat Oswald Nunes. "Soms willen mensen bewijsmateriaal verzamelen."

Opnames uit de spreekkamer worden weleens gebruikt in rechtszaken, weet Nunes. Hij is al dertig jaar gespecialiseerd in gezondheidsrecht. "Het is tegenwoordig ook heel makkelijk om een gesprek met je telefoon op te nemen."

Patiënten vragen daarvoor niet altijd toestemming, terwijl dat wel wordt aangeraden. Ook die stiekeme opnames zijn te gebruiken. Nunes: "Dat is de laatste jaren veranderd. Vroeger stond de rechter heimelijke opnames niet toe."

Gesprek op Twitter

Ook zeggen artsen dat ze bang zijn dat hun gesprekken op internet belanden. Die zorg deelt kinderarts Jaco van den Hoek. "De patiënt mag het gesprek niet zonder toestemming online zetten. Maar niemand houdt het tegen", zegt hij. "En als het er eenmaal op staat, zorg er dan maar eens voor dat je het er weer af krijgt."

Op sociale media zijn inderdaad voorbeelden te vinden van patiënten die ruzie hebben met hun arts en hen de maat nemen met audio-opnames.

Van den Hoek werkt al zestien jaar als kinderarts in Hardenberg. In die tijd is twee keer een gesprek opgenomen van hem met een patiënt: een keer met zijn medeweten en een keer stiekem. Die laatste opname werd tegen hem gebruikt in een rechtszaak, waarover hij verder geen details kan geven.

"Dat was heel vervelend, omdat ze een loopje konden nemen met dat gesprek. De nuance ontbreekt en de rechter weet niet wat er daarvoor of daarna is gezegd."

De zaak liep voor hem goed af, maar dat gesprekken stiekem worden opgenomen gaat wat hem betreft veel te ver. "Dan gaan we niet respectvol met elkaar om."

Begrijpelijke taal

Van den Hoek denkt dat hij weinig patiënten heeft die graag het consult willen opnemen, omdat hij gezien hun leeftijd "toch al jip-en-janneketaal moet gebruiken". Ook tekent hij veel terwijl hij uitlegt, want er wonen flink wat laaggeletterden in zijn regio.

De kinderarts verwacht dat patiënten vaker naar hun telefoon zullen grijpen tijdens een overleg. "Onbekend maakt onbemind. Als mensen weten dat de mogelijkheid er is, zullen ze er meer van gebruikmaken." Hij is daar niet tegen, als het maar in overleg gebeurt.

Al met al hoeven artsen zich geen zorgen te maken over de negatieve gevolgen van zulke opnames. Het gebeurt namelijk niet heel vaak dat gesprekken te horen zijn in de rechtszaal, zegt advocaat Nunes.

En als ze al worden gebruikt, dan is het vooral om nuances aan te geven in een zaak. "Ik heb niet meegemaakt dat het doorslaggevend was of de zaak helemaal deed kantelen."