Teleurstelling in Catalonië: een stap vooruit en dan weer eentje terug

Dinsdag had de Catalaanse geschiedenisboeken in moeten gaan als de dag van de onafhankelijkheid, maar het liep voor veel Catalanen uit op een teleurstelling. De Catalaanse regiopresident Carles Puigdemont riep vanavond niet, zoals onder meer Madrid verwachtte, eenzijdig de onafhankelijkheid uit. In plaats daarvan zei hij te willen onderhandelen met de Spaanse regering.

"Puigdemont zette in zijn toespraak een stap vooruit door over onafhankelijkheid te spreken, maar deed meteen weer een stap terug door onderhandelingen te noemen", zegt correspondent Rop Zoutberg.

Adempauze

Zoutberg denkt dat de Catalaanse leider een adempauze wil. "Waarschijnlijk is Puigdemont verrast door de economische gevolgen van het onafhankelijkheidsreferendum." Een aantal vooraanstaande bedrijven en banken heeft de afgelopen dagen aangekondigd uit Catalonië te vertrekken. Dat gaat ten koste van werkgelegenheid en belastinginkomsten.

Ook heeft Puigdemont bedrijven, vakbonden en de kerk op bezoek gehad. Die zeiden allemaal dat hij pas op de plaats moest maken.

Teleurstelling

De toespraak van Puigdemont vanavond werd gemengd ontvangen. Duizenden Catalanen die zijn toespraak buiten het parlementsgebouw in Barcelona volgden, dropen teleurgesteld af.

Eén van hen is Josep (60), hij is met een groep dorpsgenoten uit Anglès met de bus gekomen. Hij had graag duidelijkheid gehad, "Nu wordt de onafhankelijkheid op de lange baan geschoven," zegt hij. Een vrouw uit de groep bemoeit zich ook met het gesprek. "Een totale teleurstelling. Nu hebben we nog niks. Dit wordt een hele moeilijke weg. Het zal een lange onderhandeling worden." Maar ze heeft geduld. "We zullen de hoop nooit verliezen."

Madrid ziet de toespraak wel degelijk als een Catalaanse onafhankelijkheidsverklaring. Onderhandelingen zitten er volgens Zoutberg niet in. Een regeringswoordvoerder heeft dinsdagavond "gepaste maatregelen" aangekondigd.

Harde maatregelen

Wat die maatregelen precies zijn, is volgens Zoutberg nog niet duidelijk. "Rajoy heeft een batterij aan wapens tot zijn beschikking. Als hij het echt hard wil spelen, kan hij artikel 155 van de grondwet inzetten." Met dat artikel kan Spanje de autonomie van Catalonië opheffen en wordt het Catalaanse parlement ontbonden.

Ook kan Rajoy de noodtoestand uitroepen, waarmee het gezag in Madrid boven de deelstaatregering komt te staan, of een staat van beleg afkondigen. De premier spreekt morgen het parlement in Madrid toe om de maatregelen toe te lichten.