Kadhafi, hardhandig leider van Libië
De Libische leider Muamar Kadhafi is de langstzittende leider in Afrika én in de Arabische wereld. Broeder Leider, zo laat hij zich noemen. Het is een mooie titel voor de zoon van een eenvoudige nomade.
Ruim veertig jaar geleden kwam hij na een staatsgreep aan de macht. Kadhafi was 27 jaar toen hij - zonder bloedvergieten - de koning afzette. Sindsdien regeert hij Libië met harde hand: politieke partijen zijn verboden, er is geen persvrijheid en opstanden worden keihard de kop ingedrukt.
Lange tijd was hij de paria van het Westen. Kadhafi steunde terroristische groeperingen zoals de IRA en de PLO. Ook zou hij achter de bomaanslag in 1988 op Pan-Am vlucht 103 boven Lockerbie zitten. Daarbij kwamen tientallen Amerikanen om het leven.
Olie
Nadat hij twee Lockerbie-verdachten had uitgeleverd aan Schotland, verbeterde zijn relatie met het buitenland aanzienlijk. VN-sancties werden opgeheven en Westerse bedrijven mochten weer investeren in de lucratieve olie-industrie.
Terwijl Kadhafi's band met het Westen inniger is geworden, begint zijn volk zich tegen hem te keren. Mensen gaan de straat op om te demonstreren tegen de hoge werkloosheid, de woningnood, de corruptie en de repressie.
Het zijn dezelfde problemen als in de buurlanden Tunesië en Egypte. Daar mondden demonstraties uit in een complete volksopstand. De presidenten Ben Ali en Mubarak kozen het hazepad. Het is de vraag of het met Libië dezelfde kant op zal gaan.
Geld
Gerard Steeghs, de Nederlandse ambassadeur in Libië, vermoedt van niet. Libië is een olierijke staat; er is geld om de sociale onrust in te dammen. Er zijn onder meer beloftes gedaan op het gebied van huisvesting. De overheid voert druk campagne om de onvrede te beteugelen, vertelt hij in het Radio 1 Journaal.
Bovendien zal de reputatie van het veiligheidsapparaat de burger nog meer dan in de buurlanden ontmoedigen om de straat op te gaan, zegt Steeghs.
Veertig jaar Kadhafi heeft de bevolking geleerd dat het niet verstandig is te protesteren. Dat er nu toch demonstraties plaatsvinden, zegt voldoende over de onvrede die er onder de bevolking leeft.