Nederlandse natuurkundige over Nobelprijs: dit onderzoek is nog maar het begin

De Nederlandse wetenschappers die betrokken waren bij het onderzoek waarvoor drie Amerikanen de Nobelprijs voor Natuurkunde krijgen, glimmen van trots.

"Het is geweldig dat ons vakgebied deze erkenning krijgt", zegt hoogleraar Natuurkunde Jo van den Brand, verbonden aan de VU Amsterdam en aan het Nikhef, het nationaal instituut voor subatomaire fysica.

Van den Brand is ook woordvoerder van het Europees samenwerkingsverband Virgo, dat net als het Amerikaanse Ligo zwaartekrachtgolven meet en waar een dertigtal Nederlanders werkt. De Nobelprijs ging naar de Amerikanen die aan de wieg staan van de Ligo-detector.

Kilometerlange detectoren

In september 2015 maten Ligo en Virgo voor het eerst zwaartekrachtgolven met de Ligo-instrumenten. Afgelopen week werd de vierde meting gedaan, met twee Amerikaanse en één Europese detector. "Het zou rechtvaardig zijn om de toekenning te geven aan de twee samenwerkingsverbanden", vindt Van den Brand. "Maar dat doet het Nobelcomité niet bij Natuurkunde, de prijzen gaan naar individuen."

De natuurkundige vindt het volledig terecht dat de drie Amerikanen hiervoor zijn geselecteerd. "Rainer Weiss bedacht in de jaren zeventig dat kilometerslange detectoren nodig waren. Hij is er zijn hele leven mee bezig geweest. Kip Thorne overtuigde de Amerikaanse National Science Foundation om dit project te creëren. Eerst liep het project niet lekker, maar Barry Barish heeft het tot een goed einde gebracht."

Volgens de Nederlander is dit nog maar het begin van een relatief nieuw onderdeel in de wetenschap. "Er zijn nog zoveel ontdekkingen die we kunnen doen. We proberen te luisteren naar het universum en te registreren wat het ons te vertellen heeft."

Zijn grote droom is om in een volgende meting iets te vinden waar niemand ooit nog aan gedacht heeft. "Een nieuw object of een nieuwe interactie in de natuur. Of bijvoorbeeld straling van de oerknal. Ja, dat is het mooiste wat ik kan bedenken."