Apples 'ruimteschip': een marketingmachine van 5 miljard

• 

  Nando Kasteleijn

  redacteur Tech

Soms lijken multinationals een wedstrijdje 'wie heeft het meest vooruitstrevende hoofdkantoor?' te doen. Apple zou met het nieuwe hoofdkantoor in ieder geval prima in zo'n strijd passen. Het bedrijf houdt voor eerst sinds de oplevering eerder dit jaar een productpresentatie op de nieuwe campus. Daardoor zijn de ogen niet alleen gericht op de nieuwste iPhone, maar ook op het gebouw waarin de presentatie plaatsvindt.

"Het bezoek aan het hoofdkantoor moet een attractie worden", zegt beursanalist van Stroeve Lemberger en Apple-watcher Wim Zwanenburg. "Daarnaast moet het natuurlijk imponeren en Apple onderscheiden van de rest."

"Vergeet daarnaast niet dat het een prettige plek moet zijn om te werken", gaat Zwanenberg verder. "Er is tussen de techgiganten een grote strijd om talent. Zo'n hoofdkantoor met cafés, restaurants en terrassen moet ervoor zorgen dat klanten en medewerkers zich voelen alsof ze een bepaald privilege hebben."

Maar vergeet niet, stipt Zwanenburg ook aan, dat dit ook vooral een grote marketingcampagne voor Apple is. Dat was ook te merken aan de hoeveelheid publiciteit. Zo ruimde het bekende tech-magazine Wired er zijn voorpagina voor in.

Sinds 2006 is bekend dat Apple een nieuw hoofdkantoor wilde. In 2011, een paar maanden voor zijn dood, presenteerde wijlen Steve Jobs de plannen voor de gemeenteraad van Cupertino. Dit is dus ook het laatste Apple-project waar Jobs nauw bij betrokken is geweest. Dat maakt voor het miljardenbedrijf de oplevering des te bijzonderder. Om zijn naam in ere te houden, is het theater waar de productpresentaties gegeven worden naar Jobs vernoemd.

Dan het gebouw zelf. Een ding is meteen duidelijk als je het ziet: het is overal rond. Als een soort ring. Vandaar ook de bijnaam 'ruimteschip' of 'moederschip'. De architecten hebben zich mede laten inspireren door de manier waarop in Londen huizen rondom parken worden gebouwd en door een park op het terrein van de Stanford University in Californië, een kweekvijver voor techbedrijven.

Een exclusieve vesting

"Het is een kantoor dat tot een cirkel is gebogen, zodat alles met elkaar is verbonden", vertelt Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar Climate Design & Sustainablity aan de TU Delft. "Zoiets kan voor de buitenwereld overigens vijandig overkomen: een exclusieve vesting waarvan je niet ziet wat erin gebeurt."

De hoogleraar vindt het heel goed dat bedrijven als Apple hun best doen om duurzame gebouwen neer te zetten. Apple heeft onder meer zonnepanelen op het dak. Daarnaast beloofde het bedrijf bij de bouw zoveel mogelijk gebruik te maken van gerecyclede materialen. Ook worden er duizenden bomen op het terrein geplant.

"Er zijn zoveel organisaties die dat nog niet doen. Je kunt altijd zeuren over wat er beter kan. Maar ja, de beste stuurlui staan aan wal. Doe het eerst maar. Tegelijkertijd is volgens mij de compactheid van het Apple-ringgebouw niet zo best en dat zal het bedrijf gaan merken in de primaire energievraag. Dat kan door hernieuwbare energie wel weer worden gecompenseerd, al vind ik het beter om onnodige vraag te voorkomen."

Facebook en Google

Apple is niet het enige techbedrijf dat veel geld steekt in de ontwikkeling van een hoofdkantoor. Facebook nam begin 2015 zijn intrek in een gebouw dat bestaat uit één grote ruimte. Topman Mark Zuckerberg zit er, net als de overige werknemers, gewoon aan een rij bureaus, al heeft hij wel zijn eigen vergaderkamer. Overigens is Facebook al weer toe aan uitbreiding.

Google wil ook heel graag een nieuw hoofdkantoor laten bouwen. Het eerste ontwerp oogde nogal nogal futuristisch, maar inmiddels is het aangepast en oogt het conservatiever.