De stemming van Vullings en Van Weezel: 'Het is een liefdeloze formatie'
Na een paar weken afwezigheid is de podcast De stemming van Vullings en Van Weezel van NOS Met Het Oog Op Morgen terug met een analyse van de formatieonderhandelingen op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum en de begrotingsbesprekingen in de Trêveszaal aan het Binnenhof.
Gekke ideeën
Dat de onderhandelingen die onder leiding van informateur Zalm worden gevoerd tussen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie nu al sinds 26 juni duren, wijst volgens Vullings op een gebrek aan liefde van die vier partijen voor elkaar. "Wat mij vooral opvalt, is dat je nooit enthousiasme hoort. Het is een liefdeloze formatie."
Alexander Pechtold herhaalde deze week in de Zwaluwenberg nogmaals dat een coalitie met de ChristenUnie niet zijn eerste voorkeur heeft. Premier Rutte weet dat in een vierpartijenkabinet de besluitvorming traag en ingewikkeld wordt. Gert Jan Segers weet nog steeds niet of Pechtold hem er echt bij wil hebben.
Alleen het CDA lijkt zich als een vis in het water te voelen in deze coalitie. "Je weet van tevoren dat VVD en CDA bij hun achterban op steun voor dit kabinet kunnen rekenen en dat bij de twee andere partijen, D66 en de ChristenUnie, de achterban niet enthousiast zal zijn", aldus Van Weezel.
Zwaluwstaarten
Een complicatie voor de formatiegesprekken is Prinsjesdag en de begroting voor 2018, die door het oude kabinet moet worden voorbereid. Van de VVD mogen geen besluiten worden genomen waar de nieuwe partners CDA, D66 en ChristenUnie niet mee kunnen leven. "Dus moet er op twee borden worden geschaakt", zegt Vullings, "of zoals dat in ambtelijk jargon heet: gezwaluwstaart".
Van Weezel heeft zo'n ingewikkeld proces nog zelden meegemaakt. "Asscher heeft voor de vakantie al eisen gesteld, zoals de verhoging van de lerarensalarissen en erbij gezegd: anders doen we niet meer mee. Asscher bereidt zich voor op zijn nieuwe rol als oppositieleider die ook een voet tussen de deur van de macht wil houden. Dat zie je hem nu doen."
De nieuwe regeringspartijen kunnen hem nog hard nodig krijgen. Ze hebben samen maar 76 zetels. "Op andere partijen kunnen ze waarschijnlijk helemaal niet rekenen, niet op de PVV en Thierry Baudet maar ook niet op de SP en GroenLinks. Dus zijn ze toch op de PvdA aangewezen."
Taart
VVD-fractieleider Halbe Zijlstra is door de heren gekozen tot persoon van de week. Hij heeft nooit een geheim gemaakt van zijn afkeer van links, maar probeert de oude en de nieuwe coalitie met elkaar te verbinden. "Hij speelt de hoofdrol bij het zwaluwstaarten", aldus Vullings, "hij heeft zijn knopen geteld en gedacht: wat hebben we te winnen bij een kabinetscrisis?"
Van Weezel vond Zijlstra deze week wel een beetje overdrijven. Bij het coalitieoverleg op Sociale Zaken kwam hij met taart aanzetten voor Rutte en Asscher, met een afbeelding van de premier en de vicepremier erop. "Maar ik heb me laten vertellen dat het eerste mespunt in het hoofd van Asscher ging", aldus Vullings.