Steeds meer opleidingen aan hogescholen en universiteiten zijn in het Engels. 20 procent van de universitaire bachelors zijn inmiddels volledig Engels; bij de masters is dat maar liefst zo'n 70 procent.
Maar bij het besluit om een opleiding Engelstalig te maken, wordt lang niet altijd even kritisch gekeken. Bovendien is het vaak de universiteit of hogeschool die de beslissing neemt, niet de opleiding zelf.
"Onderwijsinstellingen zouden specifieker per opleiding moeten kijken wat het best past: Nederlands of Engels. Of misschien een combinatie van beide", zegt hoogleraar Janneke Gerards.
Ze boog zich namens de de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) op verzoek van minister Bussemaker van Onderwijs over het onderwerp. Het rapport hierover wordt vandaag aangeboden aan de minister.
Hieronder een overzicht van het percentage Engels- en Nederlandstalige opleidingen bij universiteiten:
Tegenstanders van de opmars van het Engelstalig onderwijs zeggen vaak dat de kwaliteit achteruitgaat. Volgens het rapport hoeft dat niet het geval te zijn en kan de kwaliteit door bijvoorbeeld de komst van internationale topdocenten zelfs verbeteren. Maar dan moet er wel aandacht zijn voor een aantal punten.
Stonecoal English
Zo wordt er nog te weinig gekeken naar de kwaliteit van het Engels van docenten en studenten. Er zijn wel minimumeisen aan taalkennis en studenten beoordelen in enquêtes docenten op hun taal, maar daar houdt het meestal wel op.
Volgens de KNAW moeten docenten én studenten meer geholpen worden bij het ontwikkelen van hun taalvaardigheid. Dat gebeurt nu nog lang niet altijd. Docenten kunnen wel algemene taalcursussen krijgen, maar de KNAW zou liever zien dat er individueel gecoacht wordt.
Hieronder een overzicht van het percentage Engels- en Nederlandstalige opleidingen bij hogescholen:
De taalbeheersing is dus een punt van aandacht, maar vervolgens moet je ook kijken of die goed genoeg is om goed onderwijs te kunnen geven. En bijvoorbeeld tentamens en papers van studenten te kunnen beoordelen op taalvaardigheid.
International classroom
Universiteiten en hogescholen hopen door Engels onderwijs aan te bieden internationale studenten te trekken. "Maar alleen de taal waarin je vakken geeft, is niet genoeg om een goede international classroom te creëren", zegt Gerards. Docenten zouden bijvoorbeeld ook moeten leren omgaan met andere culturen.
En andersom moeten buitenlandse studenten geholpen worden met integreren en zouden ze bijvoorbeeld Nederlands moeten leren. "Dan is de kans groter dat ze na hun studie ook in Nederland blijven werken", zegt Gerards.
Begeleiding kost wel geld, waardoor het argument dat universiteiten flink verdienen aan buitenlandse studenten niet meer opgaat. "Studenten van buiten de EU betalen wel meer collegegeld, maar dat is niet veel meer dan kostendekkend. Universiteiten worden niet rijker van internationale studenten."
Internationaal vakgebied
Als andere reden om over te gaan op Engelstalig onderwijs noemen universiteiten het feit dat afgestudeerden vaak in een internationaal vakgebied terechtkomen. "Er zijn veel opleidingen waar de arbeidsmarkt zich niet alleen beperkt tot Nederland. Voor een technische opleiding ligt het bijvoorbeeld voor de hand om onderwijs in het Engels te geven", zegt Gerards.
Maar bij heel veel opleidingen is het lang niet altijd duidelijk waar afgestudeerden terechtkomen én welke taal daar gesproken wordt. En die informatie is juist belangrijk om een taalkeuze te kunnen maken. Volgens de KNAW zou dat daarom specifieker onderzocht moeten worden. Gerards: "Je moet weten wat een student nodig heeft om aan het werk te komen."
Dat is een van de taken die volgens de KNAW voor de minister zijn weggelegd. Ook zou er onderzocht moeten worden wat voor invloed het Engels heeft op de doorstroming van bijvoorbeeld mbo-studenten naar het hbo. Nu ontbreekt dat nog, maar de KNAW zegt wel dat de verengelsing een negatieve invloed kan hebben op studenten met een migratieachtergrond of uit lager opgeleide milieu's.
