Vrouwen in blijf-van-mijn-lijf-huis in de knel, 'je lasten van thuis lopen door'

Ze zijn het huis uit gevlucht, op zoek naar een beter leven. De kwetsbare vrouwen die op een geheime plek ergens in Nederland worden ondergebracht in opvanghuizen. Ze hopen op een positieve wending, maar voor velen is de ellende dan nog lang niet voorbij.

"Je kinderen krijgen niet wat ze op dat moment nodig hebben", zegt een 34-jarige vrouw en moeder van twee kinderen. Ze kwam zo'n drie jaar geleden in een blijf-van-mijn-lijf-huis terecht en wil de NOS haar verhaal vertellen, maar wel anoniem. Net als veel anderen daar had de vrouw schulden. En dat terwijl allerlei procedures het er niet makkelijker op maakten om uit die financiële problemen te komen.

Zelfs in de opvang liep haar schuld op. "Dat kwam omdat niet alles zo snel mogelijk op gang komt. Er moeten veel dingen geregeld worden en dat gaat niet een, twee, drie." De vrouw liep tegen een enorme papierwinkel aan. Maar de papieren die ze juist nodig had om de schulden in kaart te brengen, lagen thuis bij haar ex.

"En van mijn ex krijgt niemand die papieren zomaar. Dus je komt niet verder", legt ze uit. "Je moet bedrijven gaan bellen, informeren. En dat allemaal voordat je een verdere stap kan doen." Ondertussen stapelen de problemen zich dan op. "Ik had niet eens geld om aardappels, vlees en groenten op tafel te zetten."

Uit onderzoek van de Nationale ombudsman blijkt dat vrouwen in opvanghuizen te maken krijgen met onbegrijpelijke procedures en een gebrek aan financiële begeleiding. Ze lopen tegen administratieve rompslomp aan en het ontbreekt aan adequate schuldhulpverlening, stelt de ombudsman. En dat al direct bij binnenkomst.

Vicieuze cirkel

De vrouwen moeten het doen met zak- en kleedgeld, dat ze van de gemeente krijgen. Maar door het plotselinge vertrek, lopen allerlei vaste lasten gewoon door. Ze belanden in een vicieuze cirkel, want met het kleine beetje geld dat ze krijgen kunnen ze de doorlopende kosten niet betalen. Met een oplopende schuld tot gevolg.

Het gaat om 12.000 vrouwen die jaarlijks noodgedwongen gebruik maken van een opvangplek. Meestal zijn ze met kinderen. De vrouwen zijn vaak mishandeld, hebben psychische problemen en verkeren in financiële nood. En dat ze zichzelf in zo'n vrouwenopvang kunnen redden, blijkt een illusie.

Volgens de ombudsman weten de meeste vrouwen niet dat ze een eigen bijdrage moeten betalen. Ook zouden ze vaak niet weten waar ze hun handtekening onder zetten. En doordat de vrouwen op een geheim adres verblijven, vervalt het recht op een uitkering en toeslagen.

Toch moest de moeder van 34 wel bij haar partner vertrekken. Ze had thuis te maken met fysiek geweld, lichamelijk geweld en de drank- en drugsverslaving van haar ex. Volgens haar had hij 'moordneigingen'. "Het werd gewoon te gevaarlijk voor de kinderen." En tijd om alles rustig in te pakken, was er op dat moment niet.

"Je pakt de kleren die je op dat moment nodig hebt en dan vertrek je. Naar de politie. En dan word je naar een anonieme locatie gebracht en gaat alles spelen."

Inmiddels heeft ze haar leven weer een beetje op de rit. Ze heeft weer een eigen huis en de meeste schulden zijn afgelost. "Een nieuwe start, met mijn twee kinderen. Door met een nieuw leven."