Aantal gemeenteambtenaren stijgt voor het eerst sinds 2009

Voor het eerst in zeven jaar tijd is het aantal gemeenteambtenaren gestegen. In totaal werkten er eind december ruim 157.000 mensen bij de 390 Nederlandse gemeenten; 1250 meer dan een jaar eerder. Verreweg het grootste deel van de gemeenten verwacht ook volgend jaar meer mensen in dienst te nemen of in elk geval niet in te krimpen.

Dat blijkt uit de jaarlijkse 'Personeelsmonitor Gemeenten' van het A+O fonds. Het overzicht over 2016 maakt ook duidelijk dat er voor het eerst in de geschiedenis even veel vrouwen als mannen bij de lagere overheid aan de slag zijn. Buiten de vier grote steden werken er inmiddels zelfs meer vrouwen dan mannen in gemeentehuizen. Ook het aantal vrouwen onder de leidinggevenden stijgt: van 31 procent in 2012 naar 37 procent nu.

Jeugdzorg

In reactie op de economische crisis besloten de gemeenten vanaf 2010 fors te bezuinigen op het gemeentelijke apparaat. Daardoor waren er in 2015 bijna 17.000 ambtenaren minder dan in 2012.

Die trend is het afgelopen jaar dus gekeerd. De onderzoekers noemen de zogenoemde decentralisaties als een van de oorzaken. Gemeenten zijn vanaf 2015 verantwoordelijk geworden voor de jeugdzorg en de ondersteuning thuis (WMO) en dat betekent dat zij ook extra ambtenaren moesten aannemen. Die stijging is er vooral in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht.

60-plussers

De extra instroom leidt ertoe dat ook de vergrijzing van het ambtenarenkorps is gestopt. De gemiddelde leeftijd steeg jaar na jaar, maar die bleef in 2016 gelijk op 48,3 jaar. Nog steeds hebben gemeenten wel veel meer 60-plussers in dienst dan het aandeel van deze leeftijdsgroep in de landelijke beroepsbevolking.

Dat het personeelsbestand van gemeenten jaren terugliep, moet wel een worden gerelativeerd, omdat tegelijkertijd het aantal externen dat wordt ingehuurd is toegenomen. Inmiddels gaat 16 procent van de loonsom daar aan op, ondanks de voornemens van ruim de helft van de gemeenten om het aantal externen terug te dringen.

Ministeries

Ook het aantal werknemers bij de ministeries is vorig jaar licht gestegen, blijkt uit recente cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Dat heeft onder meer te maken met de groei van de AIVD.