China executeerde CIA-informanten: 'ze hebben er weer een'
Executies op straat. Naargeestige telefoontjes op het hoofdkantoor van de CIA in Langley, Virginia: "Ze hebben er weer een." Tussen 2010 en 2012 zijn in China circa twintig CIA-informanten vermoord of vastgezet. Een zware slag, waar de inlichtingendienst nog steeds niet van bekomen is.
The New York Times, die zich baseert op gesprekken met voormalige CIA-medewerkers, heeft de verliezen nu naar buiten gebracht. Of de CIA is gehackt of het slachtoffer is geworden van een dubbelspion, daarover zijn de meningen nog steeds verdeeld. Feit is dat eind 2010 de stroom van informatie uit China van de CIA begon op te drogen. Bronnen bleven stil, anderen verdwenen op klaarlichte dag. Een van hen werd doodgeschoten op de binnenplaats van zijn werk. Voor de ogen van zijn collega's.
Op het hoofdkantoor van de CIA werd duidelijk dat China het Amerikaanse inlichtingennetwerk aan het ontmantelen was. Samen met de FBI werd een onderzoek gestart om het lek boven water te krijgen. De operatie kreeg de codenaam Honey Badger.
Het gezamenlijke onderzoek verliep stroef. De FBI-agenten verweten hun CIA-collega's dat ze lui en slordig waren geworden: de spionnen namen geregeld dezelfde routes naar locaties om bronnen te ontmoeten, waardoor de Chinese inlichtingendiensten ze konden ontdekken. De Amerikanen lieten zichzelf zelfs afluisteren in een restaurant waar ze samen met hun bronnen zaten te eten. Door de obers.
Een ander pijnpunt was de conclusie van de FBI dat er een mol in het spel was. Iets dat de CIA-agenten maar moeilijk wilden accepteren. Uiteindelijk kwam één hoofdverdachte in beeld, een man die kort voor de moorden begonnen bij de CIA was vertrokken.
De man was goed ingevoerd in China en met zijn gezin verhuisd naar een ander land in Azië. Daar was hij een bedrijfje begonnen, volgens de Amerikanen met hulp van de Chinese inlichtingendienst. "Hij heeft een vinkje bij ieder punt op de risico-checklist", zegt één van de bronnen tegen de Amerikaanse krant. Met een smoesje werd hij terug naar de VS gelokt en ondervraagd. Toch wordt de man niet vervolgd.
Hotelkamers en iPhone's
Met het elimineren van de spionnen werd de CIA een grote slag toegebracht. De informanten leverden uiterst waardevolle informatie en waren diep doorgedrongen in de Chinese overheid. In 2013 was het lek boven. Hoe dat is gelukt, vertellen de bronnen van de krant niet.
De CIA is volgens The New York Times nog niet hersteld van het verlies. Een netwerk opbouwen in China wordt bemoeilijkt door de enorme en zeer effectieve Chinese inlichtingendiensten. Die houden het niet bij enkel verdedigen. In 2015 hebben Chinese hackers bijna alle persoonsgegevens van Amerikaanse ambtenaren gestolen.
Vorig jaar werd een FBI-agent ontmaskerd als Chinese dubbelspion. Hij had zich laten paaien met geld, luxe hotelkamers en prostituees. Een ambtenaar van Buitenlandse Zaken liet zich door Chinese spionnen fêteren met een iPhone, laptop, appartement en natuurlijk: geld.