Voorlopig heeft Poetin weinig te vieren
NOS NieuwsAangepast

De ongelukkige start van Poetin en Trump: hoeveel geduld heeft Moskou?

  • David Jan Godfroid

    Correspondent

  • David Jan Godfroid

    Correspondent

Ze hadden er lang naar uitgezien in het Kremlin: de inhuldiging van de 45e president van de Verenigde Staten, Donald Trump. Opgelucht dat Hillary Clinton het Witte Huis niet zou betrekken, juichend over het vertrek van Barack Obama. Eindelijk een president die begreep wat Rusland wil, wat Poetin wil.

En toen ontplofte er eerder deze week ineens een bommetje. Trump verwacht dat Rusland de Krim, in 2014 geannexeerd, teruggeeft aan Oekraïne, zei Witte Huis-woordvoerder Sean Spicer. En er werd ook verwacht dat Rusland het geweld in het oosten van Oekraïne zou "de-escaleren".

De Amerikaanse VN-ambassadeur Nikki Hailey had dat al eens gezegd, en in veel fellere bewoordingen. Dat was kennelijk niemand in het Kremlin opgevallen. Spicers woorden werden wel opgemerkt. Die kwamen immers rechtstreeks uit het Witte Huis. De verontwaardiging was groot in Moskou.

We hebben niks om terug te geven, luidde in het kort de reactie. De Krim is van ons en met de oorlog in Oost-Oekraïne hebben we niets te maken.

Obama en de Krim

Een dag later stuurde Trump zelf een tweet de wereld in. Was Obama na de annexatie van de Krim niet streng genoeg geweest voor de Russen, vroeg hij zich af.

Die opmerking maakte Poetin en zijn volgelingen nóg ongelukkiger. Want wat schreef de Amerikaanse president hier eigenlijk? Dat de Krim was ingepikt door Rusland? En daar kwam de suggestie nog eens bij dat Obama Rusland harder had moeten aanpakken, dat de sancties kennelijk "te soft" waren.

Maar zo waren we toch niet getrouwd? Had Trump niet tijdens de campagne gezegd dat hij de Amerikaanse houding ten opzichte van de Krim nog eens zou bekijken? Hadden Poetin en Trump in de aanloop naar Trumps presidentschap niet allerlei aardige dingen over elkaar gezegd, hun bereidheid getoond om de verstoorde verhouding te herstellen?

De veelvuldige contacten tussen het campagneteam van Trump en Russische (regerings-)functionarissen worden in Rusland overigens nauwelijks genoemd. Het Kremlin en het ministerie van Buitenlandse Zaken zeggen domweg dat het niet waar is, net zoals ze ontkennen dat de Russische ambassadeur in Washington en de deze week afgetreden veiligheidsadviseur Michael Flynn nog voor Trumps inhuldiging met elkaar hadden gebeld over onder meer de mogelijke opheffing of versoepeling van sancties.

Scheurtjes

Het Kremlin ging dus uit van betere verhoudingen, maar in die verwachting beginnen in rap tempo scheurtjes te ontstaan. De Russische televisie besteedde vandaag geen enkele aandacht aan Trump, na hem anderhalf jaar lang bijna dag in dag uit de hemel in te hebben geprezen.

De voorzitter van het Russische Hogerhuis, Valentina Matvijenko, nam de Amerikaanse president vooralsnog in bescherming. Hij staat onder druk, zei ze, "van krachten die er proberen anti-Russische stereotypen door te duwen". Vjatsjeslav Volodin, de voorzitter van de Doema (het Lagerhuis), wees na Spicers woorden over de Krim echter wel degelijk naar het Witte Huis. Spicers uitspraken staan haaks op de wens om de relatie met Rusland te herstellen, zei hij.

Pogingen om een dialoog met Rusland aan te gaan vanuit een 'positie van kracht', zijn tevergeefs.

Sergej Sjoigoe, minister van Defensie Rusland

Ook minister van defensie Sergej Sjoigoe deed een duit in het zakje. Hij had het over de opmerking van zijn Amerikaanse collega James Mattis, die vindt dat de Verenigde Staten en de NAVO besprekingen met Moskou moeten voeren, maar dan wel met opgestroopte mouwen. "Wij zijn bereid om de samenwerking met het Pentagon te hervatten", reageerde Sjoigoe, "maar pogingen om een dialoog met Rusland aan te gaan vanuit 'een positie van kracht' zijn tevergeefs."

Vandaag ontmoette de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov, zijn kersverse collega Rex Tillerson voor het eerst. Veel meer dan een paar algemeenheden na afloop kwamen daar niet uit. Lavrov zei alleen dat Rusland "gereed is om contact te leggen" als de nieuwe Amerikaanse regering up and running is. Hij sprak verder van een "productieve bijeenkomst", waarin werd gesproken over de conflicten in Afghanistan, Syrië en Oekraïne, maar niet over de Amerikaanse sancties tegen Rusland.

G20

Poetin zelf heeft zich nog niet duidelijk uitgesproken over de situatie. Hij wil het kind klaarblijkelijk niet met het badwater weggooien. Maar een persoonlijke ontmoeting met Trump om de kou uit de lucht te halen, zit er voorlopig niet in. De twee presidenten komen elkaar waarschijnlijk pas voor het eerst tegen bij de G20-top in Hamburg. Die begint op 7 juli. Dan is Trump al bijna een half jaar in functie.

Poetins woordvoerder Dmitri Peskov impliceerde dat er sinds het aantreden van Trump nog maar weinig is gebeurd. "We hopen dat onze relatie met Washington vroeg of laat begint te verbeteren", zei hij. "Er zijn een heleboel problemen en we verliezen tijd in plaats van ze op te lossen."

De vraag is hoe groot het geduld in het Kremlin is.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl