'Afpakken van paspoort is hetzelfde als wat Trump doet'

Oud-directeur van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst Pieter Cobelens is blij met het besluit van de Eerste Kamer: het paspoort van Nederlanders die zich aansluiten bij een terroristische organisatie mag worden afgepakt. "Iedere stap die ons land veiliger kan maken is meegenomen, dus ik vind het een wijs besluit", zei hij in Nieuws & Co op Radio 1.

Tegenstanders van het wetsvoorstel vinden dat het in strijd is met de rechtsstaat en vergelijken de maatregel met het inreisverbod van de Amerikaanse president Donald Trump. Ook zijn ze bang dat mensen van wie het Nederlanderschap is ingetrokken, in de illegaliteit verdwijnen.

Zo ook advocaat Florimond Wassenaar. Hij vindt dat de maatregel stigmatiserend werkt. De maatregel kan namelijk alleen worden opgelegd bij mensen met een dubbele nationaliteit. "Door de wet wordt eigenlijk bewerkstelligd dat er twee groepen Nederlanders ontstaan. Namelijk Nederlanders die een dubbele nationaliteit hebben en Nederlanders die dat niet hebben."

Cobelens is het daar niet mee eens. Hij heeft er geen moeite mee dat de maatregel alleen geldt voor mensen met een dubbele nationaliteit. "De meeste mensen die afreizen hebben twee paspoorten of hebben een bepaalde achtergrond, dus laten we niet om de brij heendraaien." Hij denkt dat door deze maatregel een fors percentage van de jihadgangers kan worden opgepakt of ervan kan worden weerhouden af te reizen.

Ook Nederlanders met alleen de Nederlandse nationaliteit blijven volgens hem niet ongestraft als ze afreizen. "Ze kunnen hun paspoort niet kwijtraken, maar ze worden echt niet welkom geheten in Nederland. Ja, in een heel klein kamertje, met tralies ervoor."

Cobelens denkt dat de maatregel preventief zal werken, omdat het nu zeker is dat je je Nederlandse paspoort kwijtraakt als je afreist. "Ieder drempeltje dat je opwerpt maakt het ingewikkelder om mensen die foute bedoelingen hebben te laten uitreizen. Twijfel schept kansen, dus je kunt hier niet duidelijk genoeg over zijn."

Volgens advocaat Wassenaar lijkt het erop dat de maatregel vooral bedoeld is om Marokkanen te treffen. Die kunnen namelijk geen afstand doen van hun Marokkaanse nationaliteit.

"Je geeft hier wel een signaal af aan de Marokkaanse gemeenschap van 'kijk uit, we hebben jullie in de gaten'. Het is eigenlijk precies hetzelfde als wat Trump doet. Die zegt ook: 'Mensen uit verschillende landen die ik niet zo prettig vind, zie ik sowieso als probleemgeval. Nog los van de vraag of die personen dat individueel zijn.'"

Volgens Cobelens zal de maatregel niet lichtvaardig worden toegepast en zullen de inlichtingen- en veiligheidsdiensten nauwgezet te werk gaan. "Het is nogal wat als je iemand in feite de toegang tot Nederland weigert. Dat is geen kleine maatregel en als je dat niet goed doet, werkt het tegen je. Dan heb je een halfbakken maatregel die niet goed uitgevoerd wordt."