Informant: Chávez betaalt Bouterse
Door buitenlandredacteur Wim Bunschoten
Een informant van de partij van Desi Bouterse heeft de Amerikanen ingefluisterd hoe innig de banden zijn tussen de oud-legerleider en de Venezolaanse president Hugo Chávez. De bron vertelde dat Bouterse als Surinaams oppositieleider financiële steun kreeg van Chávez. Die stuurde er zelfs op aan dat Bouterse de regering-Venetiaan ten val zou brengen.
De beweringen van de informant staan in WikiLeaks-documenten die de NOS in handen heeft. De Amerikaanse ambassade lijkt haar bron te vertrouwen: er is al jaren contact met hem en altijd bleek de informatie betrouwbaar. Maar absolute zekerheid hebben de Amerikanen niet.
Uitstapjes
In de berichten aan Washington wordt Bouterse vaak aangeduid als "de voormalige militaire dictator, moordverdachte en drugscrimineel". Tegen Bouterse loopt een internationaal opsporingsbevel. Maar volgens de bron was dat voor de NDP-leider geen beletsel om ongehinderd een aantal bezoeken aan Venezuela te brengen. Die uitstapjes waren onder meer nodig om financiële steun veilig te stellen.
Venetiaan ten val
De invloed van Chávez zou verder gaan dan alleen het spekken van de partijkas van de NDP van Bouterse. "President Chávez heeft hem erkenning en steun beloofd, als Bouterse slaagt in zijn doel om de regering van president Venetiaan ten val te brengen", meldt "het contact" eind 2005 aan de ambassade van de VS.
Ook op andere momenten maken de Amerikanen melding van bronnen die waarschuwen voor de innige band tussen Bouterse en Chávez. Uit de diplomatenpost is niet op te maken of het steeds om dezelfde informant gaat.
Bondgenoot
President Venetiaan probeert op zijn beurt de contacten warm te houden met Chávez, de man die geen gelegenheid onbenut laat om de VS publiekelijk te beschimpen. Venetiaan ontmoette hem bij de algemene vergadering van de Verenigde Naties in 2006. Na terugkeer in Paramaribo heeft Venetiaan een gesprek met de Amerikaanse ambassadeur en noemt Chávez "onze broeder".
In hetzelfde jaar krijgt Washington een nieuw bericht over de toenemende invloed van Venezuela in Suriname. Voor de Amerikanen is het duidelijk: "Chávez heeft een ideologische bondgenoot in Bouterse." Diplomaten berichten dat een grote poster van Chávez prominent in het kantoor van Bouterse hangt.
Bemoeienis
Langzaamaan begint president Venetiaan er genoeg van te krijgen. In april 2009 spreekt hij Chávez opnieuw, nu op een top van Amerikaans landen. En deze keer gaat het er minder vrolijk aan toe.
Volgens Amerikaanse diplomaten zou Venetiaan hebben geklaagd bij Chávez. Wat spookt de ambassade van Chávez in Paramaribo allemaal uit? De ambassade bemoeit zich met interne Surinaamse politiek. Regelmatig zijn Venezolaanse diplomaten aanwezig bij partijbijeenkomsten van Desi Bouterse.
In de regeringspartijen zijn ze minder geïnteresseerd. In het verslag hierover melden de Amerikanen wederom dat er geruchten zijn dat Bouterse gesponsord wordt door Venezuela.
Broer
Een jaar later zijn er verkiezingen. De coalitie van Venetiaan - tien jaar achtereen aan de macht - wordt genadeloos afgestraft. Voormalig couppleger Desi Bouterse wint en wordt president. Bij de inauguratie laten bevriende staatshoofden van Suriname verstek gaan. Zelfs Chávez komt niet.
Een paar maanden later maakt de sterke man van Venezuela het goed. Hij brengt een bliksembezoek van een paar uur aan Suriname. De pers rukt uit en legt vast hoe hij Desi Bouterse "mijn broer" noemt.