Minister: nog meer aandacht voor verzuim op mbo

Minister Bussemaker van Onderwijs wil dat mbo-scholen serieuzer werk gaan maken van de aanpak van het ziekteverzuim van studenten boven de 18. Dat schrijft zij aan de Tweede Kamer. Aanleiding is onderzoek onder leerlingen en instellingen naar het aantal mbo'ers dat voornamelijk op school zit om studiefinanciering op te strijken.

De gemeente Rotterdam constateerde dat probleem begin dit jaar en de NOS berichtte er over. Bussemaker besloot landelijk onderzoek in te stellen naar de omvang. "Elk geval van oneigenlijk gebruik van studiefinanciering is er één te veel", schrijft zij de Kamer.

Een duidelijk beeld van die exacte omvang levert het onderzoek niet op. Van de bijna 400 ondervraagde leerlingen kent de meerderheid wel iemand die niet of nauwelijks in de lessen komt. De belangrijkste redenen zijn dat zij gewoon geen zin hebben in school of een moeilijke thuissituatie hebben, maar bij een derde zou ook de studiefinanciering een rol spelen.

Getal

Ook alle ondervraagde mbo-scholen blijken studenten te kennen die oneigenlijk gebruik maken van studiefinanciering. Maar zij kunnen niet precies aangeven hoe groot deze groep is. De meeste instellingen schatten dat het om maximaal 10 procent gaat.

Bussemaker heeft verder haar Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) gevraagd of er een getal kan worden gehangen aan het aantal mbo-leerlingen dat misbruik maakt van de studiefinanciering. DUO komt tot niet meer dan 178 in het hele land en dat is op een totaal van honderdduizenden leerlingen een te verwaarlozen percentage.

18-plussers

De minister concludeert uit het onderzoek dat er bij het verzuimbeleid bij studenten van boven de 18 sowieso "nog winst valt te behalen". Onder die leeftijdgrens is de controle streng, omdat jongeren dan nog onder de leerplichtwet vallen of een zogenoemde startkwalificatie moeten halen. Verschillende mbo-instellingen zijn even actief bij 18-plussers, maar dat geldt niet voor alle scholen.

Bussemaker wil ook aan de slag met de uitkomst dat de scholingsplicht van jongeren ertoe leidt dat sommigen ongemotiveerd zijn en eigenlijk geen behoefte hebben aan een studie. Zij is aan het praten met gemeenten over onder meer oplossingen buiten scholen. Met name over "ondersteuning naar (leerwerk)banen".

Studiefinanciering op het mbo

Op universiteiten en hogescholen is de basisbeurs afgeschaft: studenten moeten alle studiefinanciering terugbetalen. Op het mbo is dat anders. Hier wordt voor iedereen van 18 jaar en ouder op niveau 3 en 4 de studiefinanciering van 267 euro omgezet in een gift als je je diploma haalt. Daar heb je tien jaar voor.

Op niveau 1 en 2 is de basisbeurs altijd een gift. De onderzoeken in opdracht van Bussemaker concentreren zich daarom op de studenten op deze niveaus. De minister gaat er vanuit dat zij het meeste geneigd zullen zijn tot misbruik van studiefinanciering; de andere mbo'ers moeten later terugbetalen als zij geen papiertje halen.

Daarnaast kunnen leerlingen per maand een aanvullende beurs van maximaal 358 euro krijgen als hun ouders weinig verdienen. En zij kunnen een lening sluiten van 178 euro tegen een rente van 0,01 procent. Bij elkaar kunnen zij zo 803 euro per maand binnenkrijgen. Daar komt nog een ov-kaart bij. Het lesgeld is 1131 euro per jaar.