NRC: kerkgenootschap laat 12-jarigen werken
Het kerkgenootschap Noorse Broeders laat kinderen van twaalf jaar werken om geld te verdienen voor de kerk, schrijft NRC Handelsblad na onderzoek. De kinderen moesten onder meer ruim een miljoen doosjes en enveloppen vouwen voor de Postcode Loterij.
De Arbeidstijdenwet verbiedt dergelijke kinderarbeid. Ook moesten jongeren van 16 en 17 soms tot na middernacht werken in filialen van Hema, waar ze via uitzendbureaus van de kerk te werk waren gesteld. Ook met Mediamarkt is zaken gedaan, schrijft de krant.
Het genootschap zegt tegen de NOS dat het NRC-artikel zo veel insinuaties bevat "dat het onmogelijk is om daar op in te gaan". Volgens een woordvoerder zijn er in het verleden fouten gemaakt, maar wil Noorse Broeders zich "vanzelfsprekend" houden aan wetten en regels.
NRC baseert het artikel op 200.000 e-mails en honderden andere documenten van de geloofsgemeenschap. Die gegevens, samen zo'n 50 gigabyte, waren begin dit jaar in beslag genomen door de FIOD. Met de documenten kon de krant de werkwijze van Noorse Broeders reconstrueren.
Het kerkgenootschap raakte zes jaar geleden in opspraak toen bekend werd dat via een eigen 'uitzendbureau' honderden vrijwilligers werk deden waarover geen loonbelasting of sociale verzekeringspremies verschuldigd was. De Belastingdienst en de Arbeidsinspectie zagen dat als oneerlijke concurrentie. Opdrachtgevers als Hema en Gamma haakten af, maar de Noorse Broeders zetten volgens NRC twee nieuwe bedrijven op: Projectservice en Personeelsservice. Voor potentiële klanten was onzichtbaar dat die verbonden waren aan de kerk.
'Geen zaken meer gedaan'
De Postcode Loterij zegt tegen de NRC dat ze niet wist dat Noorse Broeders schuil ging achter Projectservice. Sinds vorig jaar zijn er volgens de Postcode Loterij geen zaken meer gedaan met het bedrijf.
Hema is bezig met een intern onderzoek en heeft de contacten met de bedrijven van de Broeders opgeschort. Een zoon van leider Jan-Hein Staal van de Noorse Broeders in Nederland is als manager werkzaam bij de Hema. Mediamarkt verklaart tegenover NRC dat de Arbeidstijdenwet in hun filialen niet is overtreden en neemt vooralsnog geen stappen.
Natuurlijk weten onze mensen wel wat het doel is van deze hele opzet.
Het werk zou Noorse Broeders jaarlijks 2,5 miljoen euro opleveren. De werkdruk is er hoog; enkele jongeren zouden tot 18 uur per dag moeten werken.
NRC citeert ook uit interne stukken, die zouden bewijzen dat beide bedrijven worden aangestuurd door de kerk. "Natuurlijk weten onze mensen wel wat het doel is van deze hele opzet en dat is niet zoveel mogelijk mensen aan een betaalde baan helpen, maar dat is om de kerk verder te helpen", zo valt te lezen.
Aftreden
De leider van de Noorse Broeders in Nederland, Jan-Hein Staal, heeft woensdag zijn aftreden bekend gemaakt. Volgens NRC volgt dat op een serie vragen over overtreding van de Arbeidstijdenwet en zelfverrijking, maar volgens de broeders zelf stopt Staal omdat hij deze maand 68 wordt. "Hij heeft al vanaf zijn 65e aangekondigd gaandeweg uit alle besturen terug te treden", zegt een woordvoerder.
Eerder dit jaar werd een Noorse Broeder opgepakt door de FIOD vanwege de verdenking van het verduisteren van acht miljoen euro van de organisatie.