De Groene Draeck van Beatrix is financieel getemd

• 

  Piet van Asseldonk

  Redacteur Koninklijk Huis, schrijft wekelijks over actuele ontwikkelingen rond het koningshuis.

De jaarlijkse onderhoudskosten van De Groene Draeck hoeven niet tot in lengte van dagen uit de schatkist betaald te worden. Het privéjacht van Beatrix is dit voorjaar uit de Stichting Kroongoederen gehaald. Daar was het bij gelegenheid van de troonswisseling in ondergebracht.

Het is sindsdien weer "in privé-eigendom" van de ex-koningin. Het ministerie van Defensie blijft het onderhoud van het schip uitvoeren en betalen "zolang prinses Beatrix gebruikmaakt van De Groene Draeck".

Dat blijkt uit de begroting van de koning voor 2017, waar de Tweede Kamer deze maand over praat. Na een publieke en politieke discussie van meer dan tien jaar over het door de staat betaalde onderhoud (87.000 euro per jaar) van het privéjacht van Beatrix kan dit dossier nu gesloten worden.

Wat er met het schip gebeurt als Beatrix er geen gebruik meer van maakt, is nog niet beslist. Het ligt voor de hand dat De Groene Draeck mettertijd een museale bestemming krijgt. Iets dergelijks is ook gebeurd met de Koningssloep ("De Gouden Koets te water") en het koninklijk motorjacht Piet Hein.

De sloep, een welkomstgeschenk van het Nederlandse volk voor koning Willem I, is nu staatseigendom. Hij is te bezichtigen in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. De Piet Hein, het nationale huwelijksgeschenk voor prinses Juliana en prins Bernhard, leeft als "maritiem erfgoed" voort in een speciaal daartoe opgerichte stichting.

Prinses Beatrix kreeg De Groene Draeck toen ze achttien jaar werd. Zestig jaar geleden dus. Het schip kwam in 1957 in de vaart. Bij dit geschenk hoorde de, overigens nogal vage, toezegging dat het onderhoud ervan uit de schatkist betaald zou worden en op de Marinewerf in Den Helder zou plaats vinden. De jaarlijkse kosten daarvan bleven lang verborgen, want zaten weggestopt in de begroting van Defensie.

Enkele jaren geleden kwam er meer transparantie over de kosten van de monarchie. Duidelijk werd dat het onderhoud aan De Groene Draeck, los nog van incidenteel groot onderhoud, zo’n halve ton per jaar beliep. Toen dat vorig jaar ineens steeg naar bijna een ton, kwam er kritiek uit de Tweede Kamer. Premier Rutte kwam er ook niet uit.

Een extern bureau bekeek de kwestie. Het onderhoudsbedrag kwam op 87.000 euro. De opmerking dat een particuliere werf veel goedkoper is dan de Marinewerf werd gepareerd met de tegenwerping dat de veiligheid en privacy van de Oranjes dan gevaar zouden lopen en dat Europese aanbesteding peperduur is.

Koninklijke waardigheid

Na het aftreden van Beatrix bleek De Groene Draeck plotseling niet meer haar privébezit. Het schip dook op in de, door de koning geleide, Stichting Kroongoederen. Daarin is ook de Gouden Koets ondergebracht.

Daar ging de suggestie vanuit dat De Groene Draeck een blijvende rol zou krijgen "bij de uitoefening van de koninklijke waardigheid". Dit idee blijkt van de baan. En daarom komt het onderhoud aan de Groene Draeck voor rekening van het rijk zolang Beatrix (78 jaar) het schip gebruikt. En niet langer.