KNVB roept amateurs bij elkaar in strijd tegen agressie
Hugo van der Parre
Researchredacteur
De KNVB zet een nieuw middel in tegen agressie op de amateurvelden. De komende weken roept de voetbalbond alle teams bij elkaar in acht lagere competities waar het eerder is misgegaan. Bedoeling is dat bestuurders, aanvoerders en begeleiders aan het begin van het voetbalseizoen concrete afspraken met elkaar maken die ernstige incidenten tijdens de wedstrijden moeten voorkomen. De eerste bijeenkomst was gisteravond bij een club in Zwanenburg, bij Schiphol.
Volgens KNVB-directeur amateurvoetbal Jan Dirk van der Zee gaat het om een experiment in de zes verschillende districten die de voetbalbond kent. In iedere geselecteerde probleemcompetitie wordt bijgehouden of de afspraken werken. Zijn er minder gele en rode kaarten, houden de toeschouwers zich rustig, gedragen de spelers zich netjes tegen elkaar en de scheidsrechter? Blijkt de sfeer aan het eind van het seizoen inderdaad verbeterd, dan wil de bond dit soort bijeenkomsten de komende jaren in steeds meer competities gaan houden.
Er is gekozen voor een proef in juist de lagere competities omdat daar de meeste incidenten en problemen zijn. Bij deze wedstrijden is het vaak niet de KNVB maar zijn het de thuisclubs die de scheidsrechter leveren. En dat levert nogal eens discussie op.
Wisselen
Het initiatief kende gisteren geen ideale start: van de elf clubs in de betreffende competitie waren er zes aanwezig bij de eerste bijeenkomst. En de meeste aanwezigen waren voorzitters; er was niet één speler naar Zwanenburg gekomen. Kritiek op de bond werd niet uit de weg gegaan; zo was er een klacht over de weigering van 'Zeist' om afgelopen voorjaar een KNVB-scheidsrechter naar een wedstrijd te sturen die eerder was gestaakt vanwege ongeregeldheden.
Tel tot 10 als je je kwaad maakt! En desnoods tot 20.
Maar de voorzitters boekten ook resultaat: zo maakten ze een lijst met afspraken. Onder meer over de noodzaak om als club eigen spelers te wisselen die zich tijdens een wedstrijd consequent vervelend gedragen. Ook willen ze een cultuur stimuleren waarin teamgenoten elkaar aanspreken als het de verkeerde kant op gaat. Besloten werd om in de komende winterstop al bij elkaar te komen om te kijken of er inderdaad zaken zijn veranderd. "Het is een mooi spel en dat moeten we zo houden", zei een voorzitter. "Ik zeg altijd: tel tot 10 als je je kwaad maakt in het veld en desnoods tot 20."
Grensrechter
Het project past in een breder programma waarmee de voetbalbond excessen op en rond de amateurvelden probeert tegen te gaan. Die strijd kreeg extra gewicht toen jeugdspelers eind 2012 in Almere grensrechter Richard Nieuwenhuizen doodtrapten. Sindsdien is het aantal ‘excessen’ - zaken als buitensporig geweld, bedreigingen of spugen – gedaald: van 485 in het seizoen 2011/2012 naar 322 in 2014/2015. Cijfers over het afgelopen seizoen zijn pas in oktober beschikbaar, maar volgens de KNVB geven die een lichte verdere daling van het aantal geweldsincidenten te zien.
'Anger management'
Er zijn meer nieuwe maatregelen in het pakket van de KNVB. Zo biedt de bond anti-agressietrainingen ('anger management') aan. Jongeren van 12 tot 19 jaar die zich dusdanig hebben misdragen dat zij een half jaar tot drie jaar zijn geschorst, wordt geleerd hun woede beter onder controle te krijgen. Ook moeten zij hun excuses aanbieden aan de tegenspeler of scheidsrechter die zij hebben belaagd.
Volgt een jongere de complete training, dan wordt zijn schorsing ingekort. Achttien spelers deden dat het afgelopen half jaar. 66 anderen volgden een lichtere training voor jongeren die maximaal tien wedstrijden zijn geschorst. Daarbij werkt de KNVB samen met jeugdstraforganisatie Halt, die veel expertise heeft op dit gebied.
Waarnemingssysteem
De bond houdt sinds het afgelopen seizoen ook bij hoe vaak bijvoorbeeld wedstrijden worden gestaakt van elftallen van één en dezelfde club. Daarvoor is een waarnemingssysteem in het leven geroepen, waarbij clubs met veel problemen snel voor het voetlicht komen. Die clubs krijgen bezoek van speciale KNVB-medewerkers die verenigingen proberen te helpen om problemen zo snel en goed mogelijk op te lossen. Eind vorig seizoen stonden 40 van de 3100 amateurverenigingen op de lijst.
Volgens KNVB-directeur Van der Zee is het daarbij geen beslissende factor of er veel of weinig allochtonen bij een club spelen, zoals velen denken. "Het gaat bij incidenten vaak om botsingen van culturen. Maar dat kunnen net zo goed incidenten zijn tussen een plattelandsclub en een vereniging uit de stad."
Ook de spelregels zijn aangepast: twee jaar geleden werd bijvoorbeeld de '10 minuten tijdstraf' ingevoerd, die een afkoelingsperiode voor spelers mogelijk maakt. Volgens de KNVB blijkt uit onderzoek dat scheidsrechters daar positief over zijn. Spelers worden zich door de straf beter bewust van hun gedrag.