Operatie orgelluiken Westerkerk na tegenvaller toch volbracht

Het duurde wat langer dan gepland, maar de orgelluiken van de 17de eeuwse meester Gerard de Lairesse die al eeuwen in de Westerkerk in Amsterdam hangen zijn naar beneden gehaald. Gisteren mislukte de operatie, omdat de luiken te zwaar bleken voor de kraan en de liften die de klus moesten klaren. Vanochtend lukte het wel met behulp van een nieuwe hijskraan.

Ook vandaag was het halverwege het precisiewerk nog even spannend, zag verslaggever Jozephine Trehy. Een van de luiken bleef namelijk hangen op een scharnier dat niet direct los wilde. "Maar los zal hij gaan", zei Karin Jongenelen van het Rijksmuseum Twenthe in Enschede, waar de orgelluiken tijdelijk naartoe gaan.

Jongenelen legt uit waarom de luiken van 12 meter hoog naar beneden zijn gehaald voor een tentoonstelling. "We willen nieuw licht werpen op de schilderkunst in de Gouden Eeuw. Vrijwel iedereen kent Rembrandt, maar veel schilders uit die tijd zijn verdwenen, zoals De Lairesse."

De Lairesse werd begin 19de eeuw bewust afgeschreven toen de Fransen uit Nederland vertrokken. "Alles wat Frans was, was uit den boze", zegt Jongenelen. "Zo ook de werken van De Lairesse die van origine Franstalig was en schilderde volgens de klassieke Franse school."

Op het schilderij is een bijbelse voorstelling te zien van koning David en koning Salomo. Koning David danst en bespeelt een harp. "Volgens het bijbelse verhaal doet hij dat in een onderbroek, maar De Lairesse moet hebben gedacht: voor de protestanten in het noorden geef ik hem chique kleren in plaats van alleen een onderbroek", zegt Peter Snoeker van de Westerkerk.

Niet alleen het naar beneden halen was spannend, ook was het de vraag of de luiken de kerk wel uit konden vanwege hun afmetingen van ruim 3 bij 5 meter. Onderzoek wees uit dat het bijna op de centimeter af zou moeten lukken. En zo geschiedde. De luiken worden naar Enschede vervoerd, waar vrijdag de tentoonstelling begint.