'Toots huilde meteen bij de eerste tonen van Baantjer'
Onovertroffen op zijn instrument was hij. "Geen ander kon wat Toots met zijn mondharmonica deed", zegt directeur Jan Willem Luyken van North Sea Jazz. De overleden Belgische muzikant en componist Toots Thielemans was volgens hem een van de grootste muzikale talenten van onze tijd.
Op sociale media reageren duizenden mensen met dankbaarheid voor zijn muziek. Muzikanten, artiesten, acteurs en fans laten via Twitter weten zijn bijdrage aan het muzikale landschap nooit te zullen vergeten.
Reacties stromen binnen in het Engels, Frans, Nederlands, Spaans en Italiaans. Het weerspiegelt de internationale allure van de overleden jazzlegende. Sommige muzikanten schrijven dat hij de reden was dat ze ooit begonnen zijn met spelen.
"Ik kende hem goed", zegt componist Jurre Haanstra in een interview op NPO Radio 1. "Ik heb een aantal keren met Toots gewerkt aan filmsoundtracks en het was altijd een feest." Het duo is verantwoordelijk voor de intromuziek van de populaire tv-serie Baantjer.
Haanstra componeerde de muziek en Thielemans kwam naar de studio om de hoofdmelodie in te spelen. "De eerste keer dat hij de muziek hoorde, was hij gelijk in tranen. Toots was een heel emotioneel mens en dat hoor je in zijn muziek. Daarom spreekt hij miljoenen mensen aan."
'Zoiets teders moet eenvoudig'
De Nederlandse componist vertelt hoe het verder verliep in de opnamestudio. "Toots moest even bijkomen, en daarna heeft hij het prachtig en subtiel ingespeeld. Ik wilde dat hij wat meer improviseerde, maar dat vond hij ongepast. 'Zoiets teders moet je heel eenvoudig laten', zei hij."
Acteur Victor Reinier speelde een van de hoofdrollen in de tv-serie. Hij plaatste na het overlijden van Thielemans een video op twitter, waarin te zien is hoe publiek in Rotterdam laaiend enthousiast reageert als de muzikant de populaire begintune inzet.
Hoewel de jazzlegende bekendstond om zijn virtuositeit, koos hij bewust voor eenvoud bij dit nummer. "Hij heeft zich precies aan de noten gehouden, ondanks zijn verbluffende techniek", zegt Haanstra. "Het gevoel waarmee Toots speelde is uniek. Niemand klinkt precies zoals hij."
Dat is ook de reden waarom het Amerikaanse muziekicoon Quincy Jones regelmatig samenwerkte met Thielemans. "Quincy was helemaal weg van hem", zegt Haanstra enthousiast. "Op bijna al zijn platen moest Toots meespelen. Dat zegt genoeg."
Producer en muzikant Jones is onder meer de man die Michael Jackson groot heeft gemaakt. Hij is een van de vele muzikale grootmachten waarmee Thielemans op het podium heef gestaan. Van Charlie Parker tot Paul Simon. Billy Joel introduceerde de Belg steevast als "de beste harmonicaspeler van de wereld."
Het wereldniveau van de Belg wordt benadrukt door directeur Jan Willem Luyken van North Sea Jazz. "Een unieke artiest op een uniek instrument. Geen andere muzikant kon op dat, toch wat ongebruikelijke, instrument zo'n melancholische of warme sfeer produceren. Dat maakte hem geliefd bij artiesten en fans."
Luyken vertelt dat Thielemans meerdere malen heeft opgetreden op het driedaagse jazzfestival. "Hij was altijd goed. Zelfs zijn laatste optreden op North Sea Jazz in 2011 was ijzersterk. En dat op zo'n hoge leeftijd."
Eerbetoon
De komende tijd kunnen fans meerdere hommages aan hun muzikale held verwachten. Onder andere het Nederlandse Metropole Orkest doet dat vanavond in Londen. Tijdens de BBC Proms wordt Thielemans geëerd met een speciaal programma.
Het Toots Jazz Festival wordt van 9 tot en met 11 september gehouden in het Belgische Terhulpen. Zoals de naam doet vermoeden staat tijdens dit festival de muzikale erfenis van het Belgische muziekicoon centraal.
