Na de vlucht: van bootvluchteling tot Amsterdammer
Vorig jaar zomer verlieten ze hun door oorlog verwoeste land Syrië: Razan (20), Belal (28) en Hanna (40). Na een lange tocht over land en over zee kwamen ze in september aan in Nederland, samen met duizenden andere vluchtelingen.
Toen, in september, kwamen meer dan 4000 mensen per week aan in Nederland. Er was geen bed meer beschikbaar in de overvolle asielzoekerscentra. Om te voorkomen dat mensen op straat moesten slapen, werden in allerijl gymzalen en evenementenhallen omgebouwd tot noodopvang. Die zijn nu vaak al weer gesloten, omdat het aantal vluchtelingen dat naar Nederland komt, sterk is gedaald.
Nu, tien maanden na die bijzondere nazomer, kijken we terug. Hoe gaat het met de mensen die vorig jaar naar Nederland kwamen? Vandaag vertellen we hun verhalen.
De levens van Razan, Belal en Hannah kruisten elkaar in een tot slaapzaal omgebouwde sporthal in Zeist. Twee weken lang deelden ze daar lief en leed met 150 wildvreemden: mannen, vrouwen en kleine kinderen, allemaal op de vlucht voor het oorlogsgeweld in hun land.
Ze gingen daarna van noodopvang naar noodopvang, verspreid over het hele land: langs Hardenberg, Vriezenveen, Zwolle, Heumensoord, Krimpen aan den IJssel, Hasselt, Oranje, Arnhem en Doetinchem.
Niet gescreend
Het drietal behoort tot de groep vluchtelingen die aanvankelijk niet is gescreend, omdat daar geen tijd voor was. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) kon alle aanvragen niet aan en de vreemdelingenpolitie kwam mensen tekort. Er werd daarom extra personeel aangetrokken.
Op 29 januari van dit jaar sloot de laatste crisisopvang. Er waren vanaf dat moment genoeg noodlocaties om alle mensen te kunnen opvangen. En ook die locaties gaan dicht of staan bijna leeg. De enorme achterstand bij de verwerking van de asielverzoeken van de mensen die in de zomer kwamen, is weggewerkt. Een enkeling wacht nog op een besluit over zijn verblijfsvergunning.
De asielzoekers die we volgden waren dan wel veilig in Nederland, maar er wachtte hen een onzekere tijd, met veel zorgen over achtergebleven familieleden. Na een paar weken kregen ze te horen dat ze veel langer moesten wachten dan gebruikelijk op de beoordeling van hun asielaanvraag. Ze zagen mensen vertrekken uit de noodopvang om elders hun geluk te beproeven.
In januari kwam de volgende teleurstelling voor de mensen die vooruit waren gereisd, in de hoop de rest van hun gezin een veilige overtocht te bieden. In de noodopvangcentra kregen ze een brief waarin werd gewaarschuwd dat de nareis van familie langer dan 15 maanden kan duren.
Blijven of vertrekken?
Razan, Belal, en Hanna bleven in de hoop dat het mee zou vallen en dat ze snel duidelijkheid zouden krijgen. De één kreeg die duidelijkheid eerder dan de ander. Het leidde vaak tot radeloosheid, het gevoel vergeten te zijn.
Toen ze in Nederland aankwamen was de maximale wachttijd op een beslissing zeven maanden, in februari veranderde dat naar maximaal 15 maanden. Pas na dat besluit kan de vluchteling een verzoek indienen om ook de rest van het gezin over te laten komen. Dat besluit laat dan weer maximaal zes maanden op zich wachten.