Kans blijft nadrukkelijk aanwezig dat pensioenen in 2017 dalen

De financiële positie van een groot deel van Nederlandse pensioenfondsen blijft ver onder de maat. De kans dat de pensioenen volgend jaar worden verlaagd blijft daarom nadrukkelijk aanwezig. Dat geldt zowel voor de pensioenuitkeringen als voor degenen die nog pensioen opbouwen.

Vandaag geven de vijf grootste fondsen van Nederland inzicht in hun boekhouding over het tweede kwartaal. Zo blijkt dat de dekkingsgraad van ambtenarenfonds ABP van eind maart tot en met eind juni licht is gestegen van 90,4 naar 90,6 procent. Die dekkingsgraad drukt uit hoe een pensioenfonds er financieel voor staat.

Ook bij de vier andere grote fondsen van Nederland is de dekkingsgraad het afgelopen kwartaal nauwelijks veranderd. Dit beeld geldt grofweg ook voor de rest van de Nederlandse pensioenfondsen, becijferde adviesbureau Aon Hewitt al.

Het pensioenfonds voor horecamedewerkers hield de dekkingsgraad gelijk op 105, bij het pensioenfonds voor de detailhandel zit daar iets onder met een dekkingsgraad van 104,6.

Rente

De pensioenfondsen hebben vooral last van de aanhoudend lage rente. De regels schrijven voor dat ze bij een dalende rente meer geld in kas moeten hebben.

Dat kunnen ze onder meer doen door te investeren met het gespaarde pensioenvermogen. Afgelopen kwartaal behaalden de pensioenfondsen net genoeg rendement om de negatieve effecten van de rentedaling te compenseren.

Brexit

Ook viel het brexit-referendum op 23 juni nog net in het tweede kwartaal. Daar hadden de fondsen ook last van. Volgens adviesbureau Aon Hewitt werden de pensioenfondsen in de uren na de uitslag 30 miljard euro armer.

Maar de pensioenfondsen kwamen daardoor niet in de problemen, zegt voorzitter Corien Wortmann-Kool van het ambtenarenfonds ABP. "De impact van de brexit-uitslag werd aan het einde van het tweede kwartaal beperkt door positieve rendementen, zowel voor als na de uitslag van het Britse referendum", zegt Wortmann-Kool.

Wel kunnen de pensioenfondsen last krijgen van de indirecte gevolgen. "Het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU is slecht nieuws voor Europa en de rest van de wereld, want langdurige onzekerheid zorgt voor onrust op de financiële markten. Als pensioenfonds en wereldwijde belegger hebben we daar last van", zegt Peter Borgdorff, directeur van Pensioenfonds Zorg & Welzijn.

Doordat de pensioenfondsen in het tweede kwartaal nauwelijks herstelden, dreigen er volgend jaar pensioenverlagingen. Eerder maakte De Nederlandsche Bank bekend dat 27 fondsen volgend jaar hoogstwaarschijnlijk gaan korten. Drie fondsen doen dat al dit jaar. De grote vijf pensioenfondsen zoals het ABP, Zorg en Welzijn, Metaal en Bouw, hoeven op basis van de DNB-cijfers volgend jaar de pensioenen nog niet te korten.

Toch zijn ook de grote fondsen er nog niet gerust op. Ook die moeten kortingen doorvoeren op de pensioenuitkeringen en de pensioenopbouw als de situatie verder verslechtert. Bij het grootste pensioenfonds van Nederland zou het dan gaan om een half tot een heel procent. Iemand met een pensioen van 700 euro moet dan zo'n 7 euro inleveren, zegt Corien Wortmann-Kool van het ABP.