Soldiers of Odin in Finland: biertje drinken en patrouilleren voor de foto

In Finland zijn de Soldiers of Odin sinds vorig jaar regelmatig in het nieuws, steevast met een foto erbij van een man in leren jas met het logo van de beweging: een Viking met helm en Finse vlag. Maar heel veel leden hebben ze niet, zegt journalist Petja Pelli van de Finse krant Helsingin Sanomat. "Er wordt meer over geschreven dan dat je ze daadwerkelijk ziet patrouilleren op straat."

De beweging is nu hier in het nieuws vanwege een incident in Groningen, maar de Soldiers ontstonden al in 2015, in het Finse grensplaatsje Kemi vlak bij Zweden. "De vluchtelingencrisis was toen op zijn hoogtepunt", zegt Pelli. "Er kwamen veel vluchtelingen vanuit Zweden de grens over omdat ze dachten dat Finland een soepeler asielbeleid had. Een aantal mensen, sommigen met racistische ideeën, besloot dat ze de stroom wilden stoppen."

Volgens de Soldiers of Odin werd Finland door de vluchtelingen onveiliger. Ze begonnen met patrouilles op straat. De club ontkent racistisch te zijn, ondanks de banden van leider Mika Ranta met een neonazistische groepering. Ook delen aanhangers in besloten Facebookgroepen racistische en nationaal-socialistische symbolen en uitingen. Pelli: "We hebben er een paar geïnterviewd. Ze waren vrij openlijk racistisch."

Heel veel gepatrouilleerd wordt er echter niet volgens Pelli. Hij schat het totaal aantal leden dat openlijk rondloopt met het logo op enkele tientallen. De Soldiers zeggen actief te zijn in 27 Finse gemeenten, maar volgens onderzoek van de Finse omroep Yle zijn dat er minder.

"Ze zeggen dat ze met honderden zijn, maar niemand weet het precies, zelfs de politie niet", zegt Sara Rigatelli van de Finse omroep Yle. Ze deed onderzoek naar de beweging en sprak meerdere keren met voorman Mika Ranta.

Volgens Rigatelli is de beweging in Finland over zijn hoogtepunt heen. Door interne ruzies en negatieve publiciteit hebben veel leden de Soldiers verlaten. Een kleine groep is nog actief. "Soms maken ze een korte wandeling met hun Soldiers-jassen en maken ze er een foto van, of ze zitten in een clubhuis bier te drinken. Het is vooral een fenomeen op de sociale media."

Intussen duiken er wel Soldiers of Odin op in andere landen, zoals Zweden, Noorwegen, Duitsland en Estland, maar dat betekent niet dat het een strak geleide organisatie is. Rigatelli: "Het is niet eens duidelijk of Ranta in Finland wel de leider is. Het is een erg losse organisatie. Er was ook een Soldiers of Odin-groep in Denemarken, maar die is alweer verdwenen."

Petja Pelli snapt waarom de beweging ook buiten Finland opduikt. "Het is makkelijk te kopiëren. Daarom verspreidt het zich. Je bedrukt een paar van die jassen en je zegt dat je van Soldiers of Odin bent. Er zijn waarschijnlijk wel verschillen tussen die groepen in verschillende landen, maar tegen immigratie zijn ze allemaal. Ze zitten zelfs in Estland. Dat is bijna grappig, want daar zijn nauwelijks vluchtelingen te vinden."