FNV wil anonieme meldlijn na forse toename doden in bouw
De angst voor het melden van gevaarlijke werksituaties is volgens FNV Bouw een van de oorzaken van het fors toegenomen aantal dodelijke bedrijfsongevallen in de bouw. De vakbond wil dat er binnen een jaar een anoniem meldpunt komt voor arbeidsmigranten om misstanden aan de kaak te stellen.
"De angstcultuur onder arbeidsmigranten is groot in de bouw", zegt FNV'er Willem Dijkhuizen. "Ze durven niets te zeggen als het werk onnodig gevaarlijk is of de werkdruk te hoog. Wie weet krijgen ze daarna van hun baas te horen dat ze niet meer welkom zijn."
De zwijgcultuur is volgens Dijkhuizen een groeiend probleem, doordat er steeds meer Oost-Europeanen in de bouw werken. De sector is de klap van de crisis te boven en groeit weer. Arbeidsmigranten worden vaker ingezet, want ze zijn goedkoper dan hun Nederlandse collega's.
'Gigantisch communicatieprobleem'
De toestroom van onder meer Poolse en Roemeense bouwvakkers leidt op verschillende manieren tot steeds onveiligere werksituaties.
"Er is een gigantische probleem met de communicatie. Het is levensgevaarlijk als bouwvakkers elkaar niet gelijk begrijpen", zegt Dijkhuizen. De arbeidsmigranten zouden daarnaast minder bekend zijn met veiligheidsvoorschriften en zouden minder deskundig zijn dan de gemiddelde Nederlandse bouwvakker.
De oplossing ligt volgens FNV Bouw bij de opdrachtgevers. Bouwklussen zouden steeds vaker worden uitbesteed aan meerdere onderaannemers. Daardoor is onduidelijk bij wie de eindverantwoordelijkheid van het toezicht ligt.
"Sommige aannemers duiken zelfs onder de geldende cao om een contract binnen te slepen", verzucht Dijkhuizen. "Hoewel de sector groeit, gebeurt dat niet met de lonen. Het is dus tijd dat opdrachtgevers verantwoordelijkheid nemen."
Een deel van de schuld ligt volgens de vakbond bij de overheid, de grootste opdrachtgever in de bouw. Eind juni trok FNV aan de bel over uitbuiting van bouwvakkers bij de aanleg van een snelweg in Friesland. "Het toezicht op zulke overheidsprojecten schiet tekort. De overheid moet zich daar bewust van worden", vindt Dijkhuizen.
Branchevereniging Bouwend Nederland roept bouwbedrijven eveneens op het toezicht te verscherpen. Speerpunten zijn daarbij duidelijke communicatie op de werkvloer en veilige omgang met machines en gereedschap.
Gevaarlijk werk
Al jaren staat de bouw in de top-3 van de gevaarlijkste werksectoren, samen met de landbouw en de horeca. Tussen 2010 en 2013 vielen er gemiddeld 67 doden per jaar door bedrijfsongelukken.
Het is daarom opvallend dat in 2016 de teller na een half jaar al op 42 staat. Ter vergelijking: de eerste helft van vorig jaar waren er 27 fatale ongevallen.
Inspectie SZW, de voormalige Arbeidsinspectie, had woensdagmiddag nog niet de jaarcijfers van na 2013 paraat. Daardoor wordt later pas duidelijk of er sprake is van een stijgende trend.
